[شهروند] فرآیند انتخاب چهره سال هنر انقلاب اسلامی -که در 9 سال گذشته به هنرمندان استخوان خردکرده و شناخته‌شده‌ای چون حمید حسام، ابراهیم حاتمی‌کیا، محمدمهدی سیار، عبدالحمید قدیریان و مجید مجیدی تعلق گرفته بود با یک نظرخواهی سراسری از مدیران فرهنگی، هنرمندان و البته فعالان فرهنگی و رسانه‌ای آغاز شد. یک نظرخواهی با جامعه آماری بیش از هزار نفر که درنهایت منتهی شد به معرفی ۸۶ هنرمند به‌عنوان نامزدهای اولیه عنوان «چهره سال هنر انقلاب». این چهره‌ها در ادامه توسط «کمیته انتخاب نامزدهای نهایی چهره سال هنر انقلاب» -شامل مرتضی سرهنگی، علیرضا قزوه، احمدرضا درویش، کورش زارعی، سیدمسعود شجاعی طباطبایی و محسن مومنی- تک‌تک مورد ارزیابی قرار گرفتند و درنهایت چند روز پیش امیر بشیری، نویسنده و کارگردان کنسرت‌نمایش «کلنل»، کمال تبریزی و علیرضا طالب‌زاده برای نویسندگی و کارگردانی مجموعه تلویزیونی «سرزمین مادری»، راضیه تجار برای انتشار رمان «یاس کبود» و تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «اسم تو مصطفاست»، افشین علاء برای نقش‌آفرینی موثر و بهنگام در سپهر شعر انقلاب اسلامی و درنهایت مسعود نجابتی برای فعالیت‌های موثر در حوزه گرافیک از جمله ترسیم دیوارنگاره «و فتح قریب» در مرز سرزمین‌های اشغالی به عنوان «نامزدهای نهایی چهره سال ۱۴۰۲ هنر انقلاب» معرفی شدند.
این مطلب می‌کوشد نگاهی اجمالی داشته باشد به مراسم معرفی چهره سال هنر انقلاب و دلایل نامزدی کاندیداهای دیگر این عنوان که ارزش و اهمیتی هم‌پای معرفی به عنوان چهره سال می‌تواند داشته باشد.
در مراسم چه گذشت؟
آیین اختتامیه دهمین دوره هفته هنر و معرفی چهره سال ۱۴۰۲ هنر انقلاب اسلامی در حضور مدیران فرهنگی کشور با ارائه گزارشی از روند برگزاری این دوره آغاز شد: بیش از هزار نفر از اهالی فرهنگ، هنر و رسانه از طریق نظرسنجی، نامزدهای چهره هنر انقلاب را انتخاب کردند که این هم درنهایت به معرفی پنج نفر به عنوان نامزد دریافت جایزه «چهره هنر انقلاب» منتهی شد.
برگزارکنندگان این مراسم البته قبل از معرفی چهره سال هنر انقلاب، مراسم قدردانی دیگری هم برگزار کردند که از آن جمله می‌توان به معرفی انیمیشن «بچه زرنگ» به تهیه‌کنندگی حامد جعفری به عنوان برترین رویداد هنر انقلاب، قدردانی از محمدرضا سرشار، نویسنده پیشکسوت و تجلیل از آریستیداستبان آرناندس گررو معروف به آرس، هنرمند کوبایی شاخص عرصه کاریکاتور به پاس تلاش‌های او در ارائه آثار هنری در حوزه محور مقاومت اشاره کرد.
چهره سال هنر انقلاب
در ادامه تجلیل‌ها و تقدیرهایی که انجام گرفت، صحبت‌های حجت‌الاسلام قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رمز ورود به بخش معرفی نامزدها و در ادامه نیز چهره برگزیده هنر انقلاب اسلامی در سال ۱۴۰۲ بود: «اینجا سرزمینی است که مردمانش اهل قیام و جهادند و چه خوب که تعدادی از هنرمندان ارزنده ما خود با این قیام و مجاهدت سرشته شده‌اند. انسان‌های مجاهدی که تلاطم‌ها و آتش وجودی خود را در قاب هنر روایت می‌کنند. هنرمندان مردمی که در مکتب حضرت روح‌الله فقط راوی فتح و ظفر نیستند، آنها خود با این حقایق نسبت دارند و هنرمندانه و ستودنی حق همه مردم حق‌طلب را روایت می‌کنند.»
... و در نهایت بعد از تقدیر از راضیه تجار، افشین علاء، امیر بشیری، کمال تبریزی و علیرضا طالب‌زاده؛ مسعود نجابتی، هنرمند پیشکسوت هنرهای تجسمی، با تقدیم «تندیس انتظار» اثر استاد علی‌اصغر یوزباشی به‌عنوان نماد «چهره سال هنر انقلاب» به عنوان هنرمند برگزیده دوره دهم و چهره هنر انقلاب معرفی شد. هنرمندی که در زمان دریافت این جایزه احساس نوستالژیک خود را با این جملات بیان کرد: «خاطرم هست که در دوره دبستان همیشه در مدرسه ما را تشویق می‌کردند که برای ما بسیار دربرگیرنده خاطرات جذابی بود و حتما هم‌نسلان من این خاطرات مشترک را دارند. اما بزرگ‌تر شدیم فهمیدیم این جوایز را اهل منزل به مدیران مدرسه می‌دادند تا ما تشویق شویم.» مسعود نجابتی بعد از این فروتنی جذاب، جایزه خود را تقدیم به مردم مظلوم غزه کرد: «به هر حال، من کارهای نکرده و کم‌وکاستی‌های زیادی دارم که باید جبران شوند، اما باید تشکر کنم که مرا قابل دانستند و من هم این هدیه را به نمایندگی شما به مردم مظلوم غزه تقدیم می‌کنم که چشم جهانیان را با مقاومت خود روشن کردند.»
تاریخ‌سازان وادی هنر
درباره کاندیداهای یک جایزه و ارزش و اهمیت جایگاه آنها در قیاس با چهره برنده جایزه بارها و بارها گفته شده است که ارزش و اهمیت یک هنرمند یا یک اثر هنری با کاندیدا شدن در جشنواره‌هایی که در آنها حضور داشته، مهر تایید می‌خورد. در واقع نامزد شدن یک هنرمند یا یک اثر هنری به معنای تایید ارزش و اهمیت او توسط گروهی از کارشناسان است و اتفاقا همین هم هست که اهمیت دارد. وگرنه با تغییر یکی دو نفر از اعضای هیأت داوران نام برنده نهایی ممکن است تغییر کند. از این نظر، در کنار مسعود نجابتی که کارنامه غبطه‌برانگیزش او را بی‌نیاز از هر جایزه‌ای جلوه می‌دهد، تمام پنج هنرمند دیگری را نیز که نامزد دریافت عنوان هنرمند سال بوده‌اند، سزاوار دریافت این عنوان می‌توان معرفی کرد.
راضیه تجار متولد 1326 و نویسنده آثاری مانند «نرگس‌ها»، «زن شیشه‌ای»، «بندهای روشنایی»، «سفر به ریشه‌ها»، «شعله و شب»، «سنگ‌صبور»، «از خاک تا افلاک»، «ستاره من»، «جایی که آسمانش آینه‌کاریست»، «گمان مبر که شعله بمیرد»، «کوچه اقاقیا»، «فانوسی بیفروز»، «زندگینامه داستانی شهید شیرودی»، «زندگینامه داستانی شهید بابایی»، «مجموعه داستان آرام شب بخیر» و «جای خالی آفتابگردان» که از نظر عبدالعلی دستغیب، منتقد پیشکسوت ادبی، تنها و تنها با داستان کوتاه «گلریزان» یکی از بهترین داستان‌نویسان چند ده سال ایران قلمداد می‌شود، در سال‌جاری با انتشار رمان «یاس کبود» و تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «اسم تو مصطفاست» جزو چهره‌های برگزیده هنر انقلاب شده است -که خود این نویسنده به‌خصوص درباره این تجربه دوم و دست‌خط مقام معظم رهبری -که بر کتاب «اسم تو مصطفاست» تقریظ کرده‌اند که «نوشته خانم تجار، شیرین و پخته و مبتکرانه است»- می‌گوید که «می‌توانم بگویم سعادتی بود برای خود من و یکی از اتفاقات بسیار زیبای زندگی خود من همین قضیه بود، وقتی شنیدم و فهمیدم این اتفاق افتاده.»
کمال تبریزی و علیرضا طالب‌زاده نیز برای نویسندگی و کارگردانی مجموعه تلویزیونی «سرزمین مادری» وارد فهرست چهره‌های سال هنر انقلاب شده‌اند. سریالی که مقاطع مهمی از تاریخ معاصر کشورمان را در قالب داستانی جذاب به روایت نشسته است. با این حال، نکته مهم درباره این سریال این بود که «سرزمین مادری» با نام اصلی «سرزمین کهن» در تمام سال‌های اخیر دور از آنتن بوده و تنها در چند ماه اخیر بوده که مخاطبان توانسته‌اند این سریال را به تماشا بنشینند.
امیر بشیری از نامزدهای جایزه «چهره سال ۱۴۰۲ هنر انقلاب اسلامی» نیز که نمایش‌هایی چون «پدرانه»، «غروب بی‌پایان»، «نجواها»، «رادیکال ۲»، «اجسام از آنچه در آینه می‌بینید به شما نزدیک‌ترند»، «خانواده اردکانی»، «از مرو تا توس» و «باغ خونی» را در کارنامه دارد، به‌خاطر کنسرت نمایش «کلنل» درباره شخصیت و زندگی کلنل پسیان نامزد این عنوان شده است. بشیری سال گذشته هم نمایش «باغ خونی» را با موضوع واقعه تاریخی مسجد گوهرشاد روی صحنه
برده بود.
... و در نهایت می‌رسیم به افشین علاء، شاعر مجموعه‌های «کودکانه‌ها و غزل»، «گل صد برگ و تانک»، «خاطرات مه گرفته»، «بلدم شعر بگویم»، «نسیم دختر باد»، «یک سبد بوی بهار»، «یک عالم پروانه» و «دو منظومه بلند عاشورایی» که برای نقش‌آفرینی موثر و بهنگام در سپهر شعر انقلاب اسلامی یکی از چهره‌های برگزیده سال بوده است.