شهروند| پس از سه هفته ناآرام و حاشیهساز درخوزستان که نفسکشیدن را بر مردم شهرهای این استان جنوبی سخت کرده و اهوازیها را روزهای متمادی به میدان استانداری درمنطقه کیانپارس کشانده بود تا اعتراض خود را به وضع آبوهوا، ریزدگردها و قطعی آب و برق نشان دهند، حالا و با جلسات متعدد دولتیها شرایط به حالت عادی نزدیک شده است. پنجشنبه هفته گذشته رئیسجمهوری در رأس یک هیأت بلندپایه وارد فرودگاه اهواز شد و در بدو ورود از تلاش روزهای گذشته دولت و برنامهها برای مقابله پایدار با مشکلات خوزستان سخن گفت. او دراین سفر، بارها بر پایبندی دولت به وعدههایش درباره خوزستان تأکید کرد و گفت که برای حل مشکل ریزگردها دچار یأس و خستگی نخواهد شد.
خوزستان دیگر شاهد قطعی آب نخواهند بود
«حسن روحانی» که وزیران اطلاعات، نیرو، نفت، کشور، جهاد کشاورزی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاون اجرایی و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست را همراه خود به اهواز برده بود، درفرودگاه این شهر توضیحاتی درباره وضع آب و برق این استان ارایه کرد: «پدیده گردوغبار در روزهای اخیر مشکلاتی مانند قطعی برق و آب و ارتباطات را درخوزستان به همراه داشته است که از روز اول مورد توجه دولت بوده و دراین زمینه بررسی و برنامهریزی کردیم. براساس گزارشی که وزیر نیرو ارایه کرده، دیگر در اهواز شاهد قطع آب در زمان قطع برق نخواهیم بود و مشکل قطع برق نیز توسط وزارت نیرو درحال حلشدن است.» پیش از این و در روزهای گذشته، وزیران نیرو و جهاد کشاورزی درچند نوبت برای بررسی این بحران به خوزستان سفر کرده و به دستور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری یک کارگروه ویژه دراین زمینه تشکیل شده و وزیرجهاد کشاورزی هم مأمور اجرای طرحهای بیابانزدایی شده بود. رئیسجمهوری دراین سفر به اعزام اعضای دولت به خوزستان در روزهای گذشته هم اشاره کرد: «برای مدیریتکردن این موضوع تعدادی از وزیران را به استان فرستادیم تا بهطور مستقیم بر روند کارها و رفع مشکلات به وجود آمده، نظارت و رسیدگی کنند. درهمان روز اول به معاون اول رئیسجمهوری دستور دادم که جلسه ستاد بحران را تشکیل دهد و دنبال کند که او دو روز پیش گزارشی از اقدامات انجامشده اعلام کرد و به همین دلیل تصمیم گرفتم که شخصا از اقدامات انجامشده در استان بازدید کنم و اقداماتی که باید انجام شود را مورد بررسی قرار دهم.» روحانی با بیان اینکه دیگر شاهد قطعی آب درخوزستان نخواهیم بود، درباره وضع برق و ریزگردها هم توضیحاتی داد: «برای قطعی برق هم درحال تلاش هستیم با اینکه کارهای زیادی درحال انجام است که در آینده مردم با قطعی برق مواجه نشوند. برای مهار کانونهای درون استانی ریزگردها برنامهریزیهای خوبی انجام شده که بخشی از آن آغاز شده، اما برای کانونهایی که مربوط به خارج از کشور است، مثل عراق، سوریه و عربستان اقدامات منطقهای و بینالمللی نیاز است.»
برای حل مشکلات زیستمحیطی
خسته نمیشویم
رئیس دولت تدبیر و امید در ادامه این سفر یکروزه خود و پس از خروج ازفرودگاه، از تصفیهخانه شماره 2 اهواز، یکی از ایستگاههای برق، طرح آماک و کانونهای ریزگردها در اطراف اهواز بازدید کرد و پس از آن درنشست تخصصی بررسی ریزگردها و بررسی راهکارهای خروج از این بحران و همچنین شورای اداری استان شرکت کرد. روحانی درنشست کارگروه ملی مبارزه با ریزگردها و شورای اداری استان خوزستان با تأکید بر اینکه به وعدههای خود درباره خوزستان عمل خواهد کرد، مشکل مردم هرمنطقه را مشکل کل ملت ایران دانست: «برای حل مشکلات زیستمحیطی و ریزگرد خسته و مأیوس نمیشویم؛ برنامهها و تلاشها ادامه مییابد.» روحانی دراین نشست که عصر پنجشنبه و در استانداری خوزستان برگزار شد، با اشاره به اینکه هیچکس نباید بذر یأس و هراس در دل جامعه بپاشد، گفت: «وقتی مردم دچار مشکل میشوند، به جای مچگیری باید دست یکدیگر را بگیریم.» رئیسجمهوری در ادامه به جنگ ۸ساله و مشکلات خوزستان در آن دوران هم اشاره کرد: «در آن دوران همه ملت اعم از ارتش، سپاه، بسیج، نیروی انتظامی و عشایر درکنار هم درجنگ با دشمن حضور داشتند و مردم در آن دوران همدل شده و دریک صف قرار گرفتند و با اطاعت از فرمان ولایت و استفاده حداکثری از امکانات موجود، توانستیم علیه دشمنان به پیروزی برسیم و اینکه همه قدرتها از دشمن ما حمایت کرده و پشتیبان آن بودند، هیچ اهمیتی نداشت. ملت ایران با وحدت، اتحاد، همدلی و یکپارچگی توانست از منافع ملی خود دفاع کند.» روحانی با تقدیر ازهمه مسئولان، نمایندگان، مردم و کسانی که دراین ایام که خوزستان با مشکل گردوغبار و قطعی آب و برق مواجه بود، کمک کرده و یاری رساندند، گفت: «دولت به اقدامات خود برای حل این مشکل ادامه خواهد داد و دراین راه هرگز مأیوس و نگران نخواهد بود، هرچند از اینکه مردم درنقطهای از کشور دچار مشکل میشوند، ناراحت میشویم.» رئیسجمهوری به بروز چنین مشکلاتی در دیگر کشورها هم اشاره کرد: «پدیده گردوغبار و ریزگردها، مشکل جدید نیست و تنها به ایران مربوط نمیشود، بلکه اکثر کشورهای منطقه دچار این مشکل هستند اما درعین حال تلاش ما در دولت بر این مبنا بوده که روزهای پاک و سالم در استانهایی که دچار این مشکل هستند، افزایش یابد و آمار نشان میدهد که درمجموع روزهای سالم نسبت به گذشته افزایش یافته، اما شدت گردوغبار و ریزگرد در روزهایی که این پدیده به وقوع میپیوندد، زیاد است». رئیسجمهوری ادامه داد: «درست است که ریزگردها مشکلاتی را به وجود آورد و حوادثی که بهتبع آن درخوزستان اتفاق افتاد، سختیها را افزایش داد، اما از صداوسیما و رسانهها میخواهم مقایسه کنند که آیا مشکل قطعی آب، برق، گردوخاک و سیل تنها منحصر به ایران است یا در دیگر کشورها نیز وجود دارد.» «ایران جزو 10 کشوری است که بلایای طبیعی درآن زیاد است»؛ روحانی پس از بیان این جمله به ایستادگی دولت برای مقابله جدی با چنین بلاهایی سخن گفت: «اگر امسال نسبت به سالهای گذشته تعداد روزهای پاک و سالم درمناطق مختلف کشور بهتر باشد، مشخص میشود که ما یک گام به پیش رفتهایم. باید مشکل را برطرف کرده و پای آن ایستاد؛ ما نه میترسیم و نه عقبنشینی میکنیم، البته امکانات دولت که متعلق به مردم است، بسیار محدود است، اما بسیار خوشحالکننده است اینکه امروز در اهواز از نزدیک مشاهده کردیم که برق اضطراری در تصفیهخانه راهاندازی شده و وزیر نیرو قول داد که اگر ریزگرد مشکلی برای برق استان به وجود بیاورد، هیچ مشکلی درتأمین آب ایجاد نخواهد شد.»
راهاندازی طرح آماک تا ۱۵ روز آینده
«آماک» نام طرحی است که هدف آن جمعآوری گازهای همراه نفت و کاهش آلودگی هوا در استان خوزستان است. این واژه مجموعهای از حروف اول میدانهای نفتی است که گازهای همراه نفت تولیدی آنها درقالب یک طرح به مرحله اجرا درمیآید. حرف «آ» نشانه آب تیمور، حرف «م» نشانه منصوری و مارون، حرف «ا» نشانه اهواز و حرف «ک» نشانه کوپال است. رئیسجمهوری درسفر خود به خوزستان از افتتاح این طرح که توسط شرکت نفت طراحی و اجرا میشود تا ۱۵روز آینده سخن گفت: «طرح آماک برای حفاظت از محیطزیست بسیار ضروری است؛ چراکه به واسطه آن گازهایی که بیهوده سوخته میشوند، جمعآوری و به صنعت منتقل خواهند شد. با وعده مسئولین این طرح تا 15روز آینده در استان خوزستان راهاندازی خواهد شد.» «معصومه ابتکار» رئیس سازمان حفاظت محیطزیست هم درحاشیه بازدید رئیسجمهوری ازاین طرح گفت: «طرح آماک میتواند دربهبود وضع هوای اهواز بسیار تأثیرگذار باشد. این طرح آلودگی هوا و میزان انتشار گازهای گلخانهای را کاهش خواهد داد همچنین درحفظ و صرفهجویی درمنابع ارزشمند گازی کشور تأثیرگذار خواهد بود.»
حرفوحدیثهای انتقال آب
از سرچشمههای کارون
یکی ازموارد مورد انتقاد مردم خوزستان درماهها و سالهای گذشته بحث انتقال آب از سرچشمههای کارون به دیگر استانها بود که رئیسجمهوری و وزیر نیرو درشورای اداری خوزستان مدعی شدند که آب کارون جز برای آشامیدن منتقل نخواهد شد. «حمید چیتچیان» وزیر نیرو دراینباره گفت: «با توجه به اینکه دربحث عوامل موثر در گردوغبار مسائلی مانند انتقال آب و خشکسالی مطرح میشود، در دولت یازدهم مقرر شد هیچ انتقال آب جدیدی صورت نگیرد. تمام آنچه در وزارت نیرو درحال انجام است، تصمیماتی است که در دولتهای گذشته برای انتقال آب شرب اتخاذ شده بود». وزیر نیرو با اشاره به اینکه دربرخی رسانهها و فضای مجازی ادعا میشود مسأله گردوغبار به علت طرحهای انتقال آب است، گفت: «ما الان هیچ کاری برای این موضوع در دست اجرا نداریم و در فاز مطالعه هستیم. بعد از انجام مطالعه هم سازمان حفاظت محیطزیست باید مجوز صادر کند تا بتوان کار اجرایی انجام داد و درحال حاضر هیچ کار اجرایی صورت نمیگیرد و تنها درصورت صدور مجوز زیستمحیطی کار را آغاز میکنیم. مجموع آبی که قرار است از سر شاخههای کارون برای مصرب شرب سه استان دیگر انتقال یابد، 580میلیون مترمکعب است و این نیز درحد مطالعه است و هنوز اجرا نشده است.» احیای نخلستانهای آبادان و خرمشهر هم یکی ازموارد مورد اشاره وزیر نیرو بود که چیتچیان درباره برنامههای احیای این نخلستانها گفت: «وزارت نیرو احداث دو سد سلولی در آبادان را شروع کرده و اعتبارات مورد نیاز در دولت تأمین شده و این کار به سرعت انجام میشود. اثر این دو سد این است که بهطورکلی ورود آب شور از دریا به بهمنشیر متوقف و کل بهمنشیر به یک مخزن و مجرای آب شیرین تبدیل و به برکت اجرای این طرح تمام نخلستانهای منطقه آبادان و خرمشهر احیا میشود و به زودی تحولی آشکار را درمنطقه شاهد خواهیم بود.»
هورالعظیم حاشیهساز
اگرچه وزیر نیرو درسخنان خود از آبگیری بیش از ۷۰درصد تالاب هورالعظیم در استان خوزستان سخن گفت، اما زمانی که رئیس سازمان محیطزیست درسخنان خود به این موضوع اشاره کرد، با اعتراض بیسابقه یکی از نمایندگان مردم اهواز درمجلس شورای اسلامی روبهرو شد. چیتچیان درسخنان خود درباره وضع این تالاب گفت: «درسال 1392 به گواهی تصویرهای ماهوارهای، تالاب هورالعظیم کاملا خشک بود و درسال آبی 94-93 یکمیلیارد و8میلیون مترمکعب آب، درسال 95-94، یکمیلیارد و800میلیون مترمکعب ازطریق کرخه و در سالجاری تا امروز یکمیلیارد و350میلیون مترمکعب آب رهاسازی شده است. درحال حاضر، بیش از 71درصد از کل سطح تالاب هورالعظیم پوشیده از آب است و تلاش میشود هرساله بیشتر شود و هورالعظیم به سطح قبل برگردد.» پس از سخنان وزیر نیرو و هنگامی که «معصومه ابتکار» درحال بیان اطلاعاتی مشابه درباره وضع کنونی هورالعظیم بود، «علی ساری» یکی از نمایندگان مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون درمجلس شورای اسلامی از جای خود برخاست و با صدای بلند خطاب به ابتکار فریاد زد که «کجای هورالعظیم آب دارد که ما نمیبینیم؟ کجا مردم درحال ماهیگیری درتالابها و هورهای خوزستان هستند؟ پدرم در نزدیکی هور زندگی میکند، هور آبگیری نشده و نکاتی که گفتید صحت ندارد. سازمان محیطزیست باید پاسخگوی کمکاریها و بیتوجهیهای خود به پدیده گردوغبار و مردم خوزستان باشد.» براساس ویدیوی منتشرشده از این نشست که با حضور ریاستجمهوری برگزار
شدهبود، استاندار خوزستان و رئیس کمیسیون انرژی مجلس تلاش کردند ساری را به آرامش دعوت کند، ولی این نماینده مردم درمجلس، جلسه را به حالت اعتراض ترک کرد. پیش ازاین حاشیه که درپایان سخنان رئیس سازمان محیطزیست اتفاق افتاد، ابتکار از ۱۷۶ طرح بزرگ کشوری که فاقد ارزیابیهای زیستمحیطی هستند، سخن گفت. او درتوضیح این موضوع گفت: «حدود ۱۷۶ طرح بزرگ کشور فاقد ارزیابیهای زیستمحیطی هستند که مربوط به دولت یازدهم نیستند و برخی از این طرحها مرتبط با خوزستان هستند.» ابتکار دراین جلسه به تلاش دولت درسالهای گذشته برای مقابله اساسی با معضل ریزگرد هم اشاره کرد: «یکی از اولین مصوبات شورای عالی حفاظت از محیطزیست کشور که سال ۹۲ زیر نظر رئیسجمهوری احیا شد، تشکیل ستاد ملی مقابله با گردوغبار بود که این ستاد با ۱۲ عضو دولت با مسئولیتهایی نظیر انجام مطالعات منشأ گردوغبار، شناسایی و طبقهبندی کانونهای گردوغبار و تدوین برنامههای استانی مقابله با گردوغبار شکل گرفت و آغاز به کار کرد.» طوفان گردوخاک در هشتم بهمنماه امسال، باعث قطع چند روزه آب و برق و مخابرات در اهواز و چند شهر شد که اوج آن خروج 5 نیروگاه استان از مدار و قطع چندین ساعته برق و آب در 11 شهرستان خوزستان و ازجمله کلانشهر اهواز و تعطیلی مدارس و ادارات بود. پس از این حادثه، بسیاری از وزرا و مسئولان دولت عازم خوزستان شدند و تلاشها برای حل این مشکل آغاز شد. رهبر معظم انقلاب هم هفته گذشته و درحاشیه درس خارج فقه خود نسبت به وضع پدیده گردوخاک در استان خوزستان ابراز نگرانی کردند و به مسئولان نظام دستور دادند تدابیر لازم برای این کار را اتخاذ کنند. دراینباره و در روزهای گذشته هیأت دولت مبلغ 300میلیارد ریال برای مهار ریزگردها در کوتاهمدت تصویب و به وزارت جهاد کشاورزی نیز برای اجرا ابلاغ کرده است.