شدیدترین خشکسالی در طول مدت تقریبی یک قرن، ایالت سائوپائولو و ایالات همجوار ریودوژانیرو و میناس گرایس در جنوب شرقی برزیل را به ستوه آورده است؛ جمعیت تقریبا 30‌میلیون نفری ساکن در مجموعه وسیع شهری سائوپائولو بیش از یک‌سال است که با میزان بسیار پایینی از منابع آب به سر می‌برند. درواقع، ذخایر آب چنان کاهش یافته‌اند که اکنون زیر سطح مرده قرار گرفته‌اند، یعنی درجه‌ای که باید آب را برای رسیدن به لوله‌های متصل‌کننده منبع آب به سیستم توزیع وسیع‌تر، پمپاژ کرد. در اواخر ‌سال 2014، سیستم کانتراریرا استفاده از دومین سهمیه حجم مرده خود را تصویب کرد. این سیستم درحال استفاده از تقریبا  5‌درصد از ظرفیت خویش است و درحال بررسی تصویب سهمیه سومی نیز است. اگر مصرف ادامه یافته و منبع آب نیز مجددا پر نشود، برآوردها نشانگر خشکی آن در ماه سپتامبر هستند. منابع دیگر تامین‌کننده آب شهر نیز در طی‌ سال گذشته کاهش یافته‌اند که شامل آلتو تیت که مانند کانتراریرا بهره‌برداری از حجم مرده خود را به تصویب رسانده است، می‌شود. در‌ سال‌2014، حکومت ایالتی تأمین مشوق‌های مالی جهت ترغیب بیشتر استفاده بهینه آب را آغاز کرد. میزان مصرف 17‌درصد کاهش یافت اما تا پایان یافتن خشکسالی نیاز به کاهش بیشتری در مصرف خواهد بود. از ساکنان و صنایع واقع در دیگر ایالت‌های تحت‌تأثیر خشکسالی نیز درخواست کاهش مصرف به عمل آمده است.   
این تدابیر شاید کافی نباشند. هم‌اکنون نیز شاهد گزارش‌ها و نیز شواهد شفاهی از دسترسی محدود به آب در سائوپائولو هستیم، از جریان محدود گرفته تا عدم‌دسترسی به آب در سراسر نواحی مجاور. مصرف‌کنندگان بیشترین تأثیر کمبود آب را احساس خواهند کرد اما تنها خانوارها نخواهند بود که مجبور به سازگاری خواهند شد. مصرف‌کنندگان عمده‌تر تجاری آب همچون صنایع پتروشیمی، استیل، اتانول و نساجی در ایالت سائوپائولو تقریبا 70‌درصد از کل مصرف صنعتی آب در برزیل را شامل می‌شوند. این مشاغل، سازگاری‌هایی شامل کاهش وسایل پذیرایی، برنامه‌ریزی دوباره حفظ و نگهداری و حتی کاهش میزان تولید به انجام رسانده‌اند. تاکنون، تغییر در زنجیره عرضه و تولید، اثرات اقتصادی خشکسالی را کاهش داده است. بااین‌حال، گروه منابع آب، حاصل همکاری میان نمایندگانی از صنایع و اتاق فکر پیش‌بینی می‌کند که مصرف صنعتی آب تا 2‌درصد در ‌سال تا‌ سال 2030 رشد کند. به‌خصوص پیش‌بینی می‌شود که صنعت پتروشیمی مصرف آب خود را از 0.6‌میلیارد مترمربع به یک‌میلیارد مترمربع در‌ سال افزایش دهد، حال آن‌که صنایع مربوط به استیل مصرف خود را دوبرابر کرده و به بیش از 500‌میلیون مترمربع در‌ سال خواهند رساند.
در حالی که شرکت بهداشت سائوپائول یا همان سابسپ، بخشی از حکومت ایالتی که مسئول مدیریت آب است، نسبت به تأیید ضرورت جیره‌بندی آب در آینده راغب نیست، جیره‌بندی محتمل‌ترین راهکار کوتاه‌مدت در دسترس است. در 7ژانویه، سابسپ تعرفه‌ای توافقی را جهت جریمه مصارف بیش از میانگین آب اعلام کرد. اگر مصرف‌کننده‌ای صفر تا 20‌درصد بیش از میزان مصرف میانگین سال گذشته مصرف می‌کرد، مقدار تعرفه تا 40‌درصد افزایش می‌یافت. مصرف اضافه بیش از 20درصد، مالیاتی صددرصدی داشت. در 27 ماه ژانویه سابسپ پیشتر رفته و اعلام کرد که فشار آب را در برخی از محلات از ساعت یک بعدازظهر تا 7 صبح کاهش داده بوده است. فردای همان روز، حکومت سائوپائولو اعلام کرد که جیره‌بندی شدید، گاهی تا 5روز، در مواقع بسیار بحرانی ممکن است ضروری باشد. بااین‌حال، هنوز روشن نیست که جیره‌بندی چه زمانی و چگونه اجرا خواهد شد و  آیا تنها نواحی تحت‌پوشش سیستم کانتراریرا را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.    
اما خبرهای خوشی نیز وجود دارند. اگرچه مقادیر بارندگی کمتر از حد معمول هستند، برزیل در میانه فصل بارانی خود قرار دارد که نوعا از اکتبر تا مارس به طول می‌انجامد. بارانی‌ترین ماه‌ها مابین دسامبر تا فوریه قرار دارند و این یعنی شاید گشایشی در راه باشد. سیستم کانتراریرا پیش از نزول مختصرش در اول فوریه، ثباتی 7 روزه داشت و منابع ریو کلارو، آلتو تیت و ریو گراند در روزهای اخیر شاهد افزایش مختصری در ظرفیت‌های‌شان بوده‌اند. با توجه به شدت خشکسالی، بهبودی کامل مستلزم بارندگی‌های طولانی‌تر حداقل چندین ماهه خواهد بود.
واکنش کوتاه‌مدت و پیامدهای آن
اگر خشکسالی محدودیت یا جیره‌بندی بر منابع سنتی اعمال کند، صنایع و مصرف‌کنندگان شهری در پی منابع آبی جایگزین شامل حفر چاه جهت دسترسی به آب‌های زیرزمینی یا ایجاد سیستم‌هایی برای بازیافت آب خواهند بود. اما این راه‌حل‌ها به دلایل گوناگونی پرهزینه‌تر تمام خواهد شد. ساخت زیرساخت‌های جدید مقتضی سرمایه است و برخی از منابع جایگزین نیاز به پالایش مضاعف  یا انتقال از آبگیرهای دیگر هستند و این اقدامات موجب افزایش هزینه‌ها می‌شوند.
دسترسی به برخی از این منابع جایگزین سریع‌تر از مابقی آنهاست، گاه هفته‌ها یا ماه‌ها سریع‌تر (فقط در‌ سال 2014 ناحیه گسترده‌تر شهری بیش از 400 چاه جدید حفر کرد).  اتحادیه صنعتی سائوپائولو هم‌اکنون درحال انجام مطالعات اجرایی استخراج آب زیرزمینی است و شهردار سائوپائولو بیان کرده که اگر خشکسالی شدت یابد، این شهر جهت دسترسی به ظرفیت‌های بیشتر اقداماتی در راستای پروژه‌های استخراج آب زیرزمینی به عمل خواهد آورد. سابسپ دریافت آب از رود گواراتوبا را از 27 ژانویه آغاز خواهد کرد تا به‌ویژه ذخیره آب سیستم آلتو تیت را فراهم کند. دیگر پروژه‌های کلان شامل ایجاد خط ارتباطی 15کیلومتری است که آب را از آبگیر رود پارایبا دو سول به سیستم کانتراریرا انتقال می‌دهد. سابسپ این طرح 319‌میلیون دلاری را در 30ژانویه تصویب کرد. پروژه دیگر، سیستمی جهت انتقال آب از سیستم منبع بیلینگز است. بااین‌وجود، این پروژه‌ها تا اجرایی‌شدن فاصله زیادی دارند و تا‌ سال 2016 یا بعد از آن مشکلی از مشکلات آبی سائوپائولو حل نخواهند کرد.
این خشکسالی موجب خرابی فاجعه‌آمیزی نخواهد شد اما بر اقتصادی که در آستانه رکود است، فشار خواهد آورد. بسیاری از بخش‌ها و پیش و بیش از همه آنها بخش تولید انرژی برقابی اثر خواهند پذیرفت. نیروگاه‌های حرارتی از ‌سال گذشته کمبود انرژی را جبران کرده‌اند اما این تغییر بسیار پرهزینه بوده و احتمالا برزیل را مجبور به واردات گاز طبیعی بیشتری در آینده خواهند کرد که گزینه گران‌قیمتی است. افزون بر واردات سوخت، مشکل حفظ و نگهداری نیز به سرعت رخ می‌نماید. بسیاری از نیروگاه‌های حرارتی تا حداکثر یا نزدیک به حداکثر گنجایش فعالیت کرده‌اند، درحالی‌که حفظ و نگهداری معمول را به تأخیر انداخته و فشار بیشتری بر شبکه برقی قدیمی آورده‌اند.
آخرین رأی‌گیری‌ها نشان می‌دهند که 61‌درصد از جمعیت، سابسپ را مسئول کمبود آب می‌دانند و خطر بی‌ثباتی با ادامه‌یافتن کمبودها نمایان می‌شود. بسیاری از راهکارهای کوتاه‌مدت جهت دسترسی به منابع آبی جایگزین، هزینه‌بر خواهد بود و تنها در دسترس مصرف‌کنندگانی خواهد بود که توانایی تأمین مالی افزایش قیمت‌ها را دارند، خواه این مصرف‌کنندگان افراد ثروتمندتر باشند، خواه شرکت‌های صنعتی. امکان وقوع ناآرامی اجتماعی وجود دارد و تعداد اعتراضات در ماه آینده ممکن است افزایش یابد، به‌ویژه از آن جهت که حال‌وهوای سیاسی برزیل نیز مستعد چنین تظاهرات‌هایی است.
منافع بالقوه بلندمدت
بااین‌حال، خشکسالی تنها جلوه‌ای از مشکلات ساختاری بزرگتری در مدیریت آب ایالت سائوپائولو است، حتی پیش از آغاز خشکسالی، شکافی میان ذخیره تجدیدپذیر و قابل نگهداری و تقاضای آب درحال شکل‌گیری بود. سائوپائولو در مواجهه با این معضل باید رویکردی چندجانبه اتخاذ کند که شامل حل مسائل مربوط به بازده مصرف صنعتی و شهری آب به همراه افزایش ذخایر از طریق استخراج آب‌های زیرزمینی اضافی و انتقال آب از دیگر آبگیرها می‌شود. کاستن از نشتی و چکه زیرساخت‌های مشترک آب می‌تواند سالانه 300‌میلیون مترمکعب  آب یا تقریبا 6‌درصد از کل مصرف شهری را حفظ کند. استفاده مجدد از فاضلاب به‌ویژه صنعتی می‌تواند سالانه از اتلاف 80‌میلیون مترمکعب  آب جلوگیری کند.
اما این راهکارهای بلندمدت پرهزینه خواهند بود. گروه منابع آبی برآورد می‌کند که اجرای این راهکارها انتقال آب از دیگر آبگیرها، استفاده بیشتر از آب‌های زیرزمینی، کاهش آلودگی و بهبودبخشیدن به کارآمدی و بازده- سالانه حداقل 285‌میلیون دلار هزینه دربرخواهد داشت. خشکسالی و کمبود آب متعاقب آن باوجود مشکل‌آفرین‌بودن، توجهات را به مشکلات ساختاری عمده‌تری در مدیریت آب ایالت سائوپائولو جلب کرده است. همان‌گونه که غالبا در مورد موضوعات مربوط به آب صادق است، انگیزه چندانی برای اعمال تغییرات ضروری وجود نداشت، زیرا هیچ پیامد مستقیمی برای کاهلی وجود ندارد، حتی در صورت استفاده کم‌بازده، آب در دسترس آخرین مصرف‌کننده نیز وجود داشت و این امر اشتیاق کمتری را برای سرمایه‌گذاری در بهبود وضع با بازده مستقیم ایجاد می‌کرد مقدار تخمینی 86‌درصد از راهکارهای پیشنهادی مهلت بازپرداخت بیش از پنج‌سال داشتند. اکنون، خشکسالی شاید جنبش لازم جهت بذل توجه به معضل آب ایالت را فراهم آورده و موجب چاره‌اندیشی شود.
سازگاری با خشکسالی دشوار خواهد بود. در کوتاه‌مدت، برزیل احتمالا خروجی اقتصادی کمی از سائوپائولو شاهد خواهد بود، تحولی که اقتصاد تحت‌فشار این کشور را پرتنش خواهد کرد. شکست در رویارویی با مشکلات ساختاری زیرساخت‌های آبی می‌تواند در راکدتر شدن اقتصاد این ایالت اثرگذار باشد. اما در بلندمدت، این امر می‌تواند در لباس یک نعمت ظاهر شود. خشکسالی پرده از یک مشکل بلندمدت برمی‌افکند و قادر است چون یک میانجی، سرمایه‌گذاری مبرم و ضروری را به سوی زیرساخت‌های آبی هدایت کند، خصوصا اگر فشار اجتماعی و سیاسی برای انجام چنین کاری وجود داشته باشد.