شهروند| چند سالی است که نفس جنگل‌ها در ایران به شماره افتاده است. حالا جنگل‌خواری و ساخت و سازهای غیرمجاز، آتش‌سوزی‌های مکرر و واگذاری‌های غیرقانونی در دولت گذشته توانسته است، حدود یک‌سوم از جنگل‌های کشور را در 50سال گذشته نابود کند. براساس گزارش‌های رسمی طی 40سال گذشته روند تخریب جنگل‌ها در ایران حدود 320 متر‌مربع در ثانیه بوده است؛ در شرایطی که مسئولان نسبت به پایین بودن میانگین سرانه جنگل و فضای سبز در ایران هشدار می‌دادند آن را یک‌چهارم سرانه جهانی می‌دانستند، دولت گذشته حدود 934 هکتار از عرصه‌های جنگلی را به مجریان پروژه ساخت آزادراه تهران- شمال واگذار کرد تا از این محل درآمدهای آن، هزینه ساخت آزادراه تأمین شود. واگذاری‌هایی که دردی از مشکل آزادراه تهران-شمال دوا نکرد و حالا براساس اعلام مسئولان امر قرار است که بازپس
گرفته شود.
خداکرم جلالی، معاون وزیر جهاد کشاورزی در این‌باره می‌گوید: جنگل‌هایی در دولت احمدی‌نژاد برای کمک به ساخت آزادراه تهران- شمال واگذار شده بود که در دولت روحانی با این مسأله مخالفت شد؛ به همین خاطر مخالفت‌هایی وجود داشت که با پیگیری‌های سازمان جنگل‌ها این اعتراضات پیگیری شد.
به گفته او، با بنیاد مستضعفان هم توافقاتی صورت گرفت و دولت نیز تصويب کرد که این جنگل‌ها به منابع طبیعی بازگردانده شود و به جای آن از عرصه‌هایی که مشکلی در واگذاری ندارد، استفاده شود و خوشبختانه بازپس‌گیری نیز انجام شده است.
جنگل‌های کشور از مشکل برنامه‌ریزی رنج می‌برد، ضعف مدیریت پاشنه آشیل مشکلات جنگل محسوب می‌شود؛ به‌طوری که تصمیم‌گیران این بخش هماهنگی کامل با همدیگر ندارند. همین‌طور گفته می‌شود نبود برنامه ملی برای جنگل‌ها و صدور مجوز قطع درختان تا پنج‌برابر میزان رویش ازجمله دلایل دیگری است که به آنها اشاره می‌شود.
مصرف چوب در کشور 6میلیون مترمکعب است
جلالی در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص وضع مصرف چوب در کشور بیان داشت: سالانه حدود 6میلیون مترمکعب مصرف چوب در کشور داریم که در آینده با توجه به پایین بودن سرانه مصرف چوب به حدود 13میلیون مترمکعب خواهد رسید؛ همچنین زراعت چوب در سطح 9500 هکتار انجام شده و تولید و خرید 77میلیون اصله نهال اعم از جنگلی، مرتعی و بیابانی انجام شده است.
کاهش میزان بهره‌برداری از جنگل‌های شمالی
وی در پاسخ به این سوال که کاهش بهره‌برداری از جنگل‌های شمال در چه وضعیتی قرار دارد؟ بیان داشت: برای احیای جنگل‌های شمال طی مصوبه دولت از سال 91 میزان بهره‌برداری از 850هزار مترمکعب در سال به 550هزار مترمکعب رسیده که آن هم بیشتر مربوط به درختان افتاده، آسیب‌دیده و شکسته شده است.
در این میان کارشناسان محیط‌زیست معتقدند كه در حالی سالانه مجوز قطع 550هزار مترمکعب چوب از جنگل‌ها صادر می‌شود که اکثر آنها جنگل‌های راش منحصربه‌فرد ایرانی هستند و در صورت قطع شدن هم امکان بازیابی و احیا ندارند.
اما نابودی جنگل‌های ایرانی در شرایطی رخ می‌دهد که بر پایه گزارش کارشناسان فائو (سازمان خوار‌بار و کشاورزی ملل متحد) چنانچه سطح جنگل‌های یک کشور از خاک آن کمتر از 25درصد شود، آن کشور از نظر وضع محیط‌زیست انسانی در وضع بحرانی به سر می‌برد. اما سطح پوشش جنگل و مرتع در ایران فقط 5/7درصد از مساحت کشور را تشکیل داده است.
نباید فراموش کرد که علاوه بر نقش 73/1درصدی جنگل‌های کشور در تولید ناخالص داخلی فواید جانبی فراوانی نصیب جامعه می‌شود. به‌طوری که طی مطالعه‌ای که یک مرکز تحقیقات اقتصاد محیط‌زیست انجام داده، حداقل ارزش پولی 11 خدمت غیر‌بازاری جنگل‌ها و مراتع کشور (تنظیم گازها، تنظیم شرایط اقلیمی، تنوع ذخایر توارثی گیاهی، گرده‌افشانی، کنترل بیولوژیکی، خاکزایی، تنظیم جریانات هیدرولوژیکی، کنترل فرسایش آبی، کنترل سیل، کنترل فرسایش بادی و اکوتوریسم جنگل‌های ایران) سالانه معادل 426هزار و 629میلیارد ریال برآورد شده است.