[شهروند] از اوایل دیروز صبح یعنی دقیقا از ساعت 3 و 30دقیقه بامداد به وقت تهران یکی از مهمترین زمانهای درجشده در قطعنامه 2231 شورای امنیت به سر رسید و ایران میتواند به صورت رسمی و قانونی و همچون سایر کشورها به خرید و فروش سلاح بپردازد. به موجب این بند، با انقضای این محدودیتها ایران قادر خواهد بود برخی تسلیحات متعارف ازجمله جنگنده را خریداری کند و در بازار جهانی سلاح بفروشد. دولت حسن روحانی نیز وعده یک خبر خوش را برای روز یکشنبه داده است. رسیدن به این مرحله و این پیروزی بزرگ ملت ایران چندان هم ساده نبود. نباید فراموش کنیم که آمریکا تقریبا از چهارسال قبل و با رویکارآمدن ترامپ و دقیقا از یکسال قبل با اوج گرفتن فشارهای تحریمی به کشورمان دنبال این بود که به نوعی با قلدری و زورگویی به سایر کشورها و حتی دولتهای متحد و دوست خود این محدودیتها را تمدید کند. اوج این اقدامات را هم تابستان گذشته شاهد بودیم که ابتدا قطعنامه پیشنهادی بلندبالای خود را به یک صفحه کاهش دادند و در تصویب همان نیز با رأی مخالف و ممتنع 13 عضو شورای امنیت ازجمله متحدان اروپایی آمریکا روبهرو شدند .
چه میخریم؟
با پایان محدودیتهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران، ما قادریم تانک، وسایل نقلیه زرهی، سامانههای کالیبر خودکار، جنگنده، ناو و تعداد دیگری سامانه تسلیحاتی را بدون مجوز از سوی شورای امنیت سازمان ملل خریداری کنیم. پیشبینیهای انجامگرفته از سوی آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که ایران احتمالا به سمت خرید سوخو۳۰ روسی، تانکهای تی۹۰، جت آموزش رزمی یاک۱۳۰، بالگردهای ام.آی۸ و ام آی۱۷، سامانه دفاع هوایی اس۴۰۰ و سامانههای دفاع دریایی مجهز به موشک کروز یاخونت یک موشک ضدکشتی مافوق صوت روسی خواهد رفت. قبلا فهرست تسلیحات مورد علاقه تهران در سال ۲۰۱۶ و در جریان سفر حسین دهقان، وزیر دفاع وقت ایران به مسکو رسانهای شده بود. نشریه کومرسنت روسیه در آن زمان در خبری انحصاری به نقل از منابع آگاه مدعی شده بود سفر دهقان به مسکو برای مذاکره بر سر این فهرست تسلیحات و تجهیزات نظامی بوده است. از زمان این سفر تاکنون سفرهای دورهای مقامات دفاعی ایران به مسکو ادامه داشته و تردیدها درباره احتمال عملیاتیشدن خریدهای تسلیحاتی از سوی ایران را افزایش داده است.
سایت خبری مرکز تبیان و مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام هر دو به تمایل ایران به خرید سوخو۳۰ و برخی دیگر از تسلیحات روسی ازجمله میگ۳۵ و اس۴۰۰ اشارهکردهاند. با وجود این، تحلیل رسانههای آمریکایی و روسی نشانمیدهد ایران به این راحتی به سلاحهای مورد نظرش دست پیدا نخواهد کرد.
با توجه به همه این محدودیتها احتمالا همکاریهایهای نظامی ایران و کشورهای دوست نظیر روسیه به صورت فروش تسلیحات محدود و اجرای مانورهای نظامی مشترک بین نیروهای نظامی کشورها افزایش خواهد یافت.
در میان آخرین سفر ظریف به مسکو، وزیر خارجه ایران عنوان کرده بود که اگرچه نیروهای نظامی ایران به دنبال خودکفایی هستند، اما تهران از همکاریهای نظامی با مسکو استقبالمیکند.
ولادیمیر ساژین، کارشناس ارشد نظامی روسی درباره ارتش ایران به رسانه روسی «اینترافرز» گفته ایران احتمالا بر توسعه صنایع دفاعی خود از طریق دستیابی به قطعات دومنظوره، خریدهای محدود تجهیزات نظامی خارجی و واردات فناوریهای تولید سلاح تمرکز خواهد کرد.
به که میفروشیم؟
روحانی در بخشی از سخنان روز چهارشنبه گذشته خود عنوانکرد که ایران از این پس قادر خواهد بود به هر کشوری که میخواهد سلاح بفروشد. حسین دهقان، وزیر دفاع پیشین ایران خرداد سال ۹۵ در مراسم رونمایی از خطوط تولید موشک و راکت گفته بود که تقاضا برای خرید سلاح از ایران زیاد است و محصولات نظامی ایران ظرفیت صادرات به بازارهای خارجی را دارند. اما کدام کشورها قرار است در صف خرید سلاح از ایران قرار بگیرند؟
از سوریه و لبنان همواره بهعنوان کشورهایی که میتوانند در صفِ خرید سلاح از ایران قرار بگیرند، یاد میشود. عراق، همسایه غربی ایران نیز اخیرا درخواستهایی مبنی بر خرید سلاح از ایران مطرح کرده است. به گفته نمایندگان پارلمان عراق، این کشور به دنبال جایگزینکردن ایران با آمریکا برای خرید تسلیحات نظامی است و مذاکراتی نیز دراینباره میان تهران و بغداد انجام شده است، درحالیکه ایران به دلیل تحریمهای بانکی و مالی آمریکا قادر به دریافت منابع مالی خود در سایر کشورها نیست و اخیرا نیز همتی، رئیسکل بانک مرکزی برای آزادسازی منابع ارزی ایران راهی بغداد شده بود.