[راضیه زرگری] ارتفاعات لاهیجان روستاهای زیادی دارد که بیشترشان در دامنه کوهستان واقع و از امکانات شهری دور هستند. در میان ویلاهای شیک و نوساز که چشم‌انداز جنگلی منطقه را خراب کرده‌اند، خانه‌های قدیمی اهالی روستاها کم نیستند؛ از هوای مطبوع روزهای پایانی تابستان به دور از شرجی دیگر شهرهای گیلان می‌توان حدس زد فصل سرد و سختی در انتظار مردم این روستاهاست. برف‌های سنگین زمستان و آتش‌سوزی جنگل‌ها در تابستان بیشترین مخاطرات اهالی روستاهای ارتفاعات گیلان است و یکی از ضرورت‌های آموزشی برای آنها یادگرفتن رویارویی با مخاطرات است تا در مواقع ضرورت بتوانند بر مهارت‌های خود حساب باز کنند. این رسالت را جمعیت
هلال احمر با توسعه خانه‌های هلال در روستاها و شهرهای سراسر کشور دنبال می‌کند.
محمود نصیری پنج سالی می‌شود که با جمعیت هلال احمر به صورت رسمی فعالیت می‌کند؛ اما از سال‌ها قبل فعالیت‌های خیریه‌ای را در روستاهای منطقه لاهیجان شروع کرده است؛ سن و سال زیادی ندارد اما مردم همه منطقه او را می‌شناسند. او مسئول خانه هلال روستای زمیدان پایین است. یک دفتر کوچک که بسیار باسلیقه بازسازی شده است. شغلش ویلاسازی است اما شهرتش در منطقه به واسطه دستگیری از مردم نیازمند کمک است. نصیری به «شهروند» می‌گوید که «ما خیریه رسمی نداریم اما هر کمکی از دست‌مان بربیاید برای مردمی که نیازمند واقعی باشند، انجام می‌دهیم؛ مخصوصا مواردی که از طرف هلال احمر معرفی شوند را با کمک دیگر دلسوزان منطقه
حمایت می‌کنیم.
خیلی‌ها از ترس جان‌شان نمی‌آمدند
او و دیگر داوطلبان منطقه در ایام کرونا دست به کار شدند برای تولید ماسک. «هم از تهران ماسک و اقلام بهداشتی خریدیم و هم مواد اولیه را برای اعضای خانه هلال منطقه فراهم کردیم تا خودشان ماسک بدوزند؛ روزانه 200 ماسک داشتیم. نیروی انسانی هم مردم همین منطقه بودند با کمک بسیجی‌ها و داوطلبان هلال احمر. آن زمان وضع استان قرمز بود. ما برای این کار تقریبا انگشت‌شمار بودیم؛ خیلی‌ها از ترس جان‌شان نمی‌آمدند. بعد از تهیه اقلام کارهای دیگر مثل تجهیز بیمارستان‌ها را داشتیم و بسته‌های معیشتی برای نیازمندان آماده می‌کردیم.»زمیدان پایین از توابع دهستان لیل در منطقه لاهیجان؛ خانه هلال این منطقه تقریبا 35 تا 40 نفر عضو دارد و این اعضا در کلاس‌های آموزشی امداد و کمک‌های اولیه که به وسیله مربیان هلال احمر برگزار شده به علاوه اردوهای فرهنگی در دفتر مرکزی هلال احمر لاهیجان حضور پیدا کرده‌اند که البته در شرایط شیوع بیماری این کلاس‌ها کمتر شده است. نصیری توضیح می‌دهد: «هلال احمر لاهیجان برای اعضای خانه هلال دو جلسه آموزشی امدادونجات در آب برگزار کرد؛ برنامه‌های کوه‌پیمایی هم به طور مرتب برای اعضا داریم.»
زمستان هایی که همه پای کار هستند و آماده
خدمات درمانی و تأمین دارو و حمایت‌های معیشتی از مردم منطقه نه صرفا روستای زمیدان، با هماهنگی دفتر مرکزی هلال احمر از فعالیت‌های روتین خانه هلال است، کمک به بازسازی خانه‌ها و مدرسه‌سازی هم از کارهایی است که نصیری سال‌هاست در زمینه امور خیر پیگیری می‌کند. از این خیّر هلال احمری درباره ظرفیت خانه‌های هلال برای پاسخگویی به بحران‌ها سوال می‌کنیم؛ نصیری از روزهای برفی منطقه می‌گوید زمانی که همه بسیج می‌شدند با کامیون و خودروهای سنگین برای پاکسازی راه: «سال گذشته در ارتفاعات تا یک‌ونیم متر برف هم داشتیم و مردمی که زندگی‌شان در زمستان فلج شده بود. همه کارها جهادی پیش می‌رود؛ کارهای داوطلبان هلال احمر، بسیجی‌ها و مردم بومی. هر کسی به نوعی خودش را در قبال مردم گرفتار مسئول می‌داند. همه پای کار هستند
و آماده.»
آتش‌سوزی‌هایی که بر اثر بادهای فصلی رخ می‌دهد، در این منطقه زیاد است؛ اما امسال آتش‌سوزی نسبت به سال‌های گذشته خیلی کمتر بود. نصیری دلیل این اقدام پیشگیرانه را حضور داوطلبانه مردم بومی منطقه برای حفاظت از جنگل‌ها عنوان می‌کند: «در ایام حضور مسافران که احتمال وقوع آتش‌سوزی را می‌دادیم، جوانان منطقه داوطلبانه برای نگهبانی از جنگل حضور داشتند. بسیجی، نیروی مردمی و داوطلب هلال‌احمر هیچ فرقی نمی‌کند؛ مهم این است که کارها با نیت خیر و با مدیریت و برنامه‌ریزی پیش می‌رود.»
دفتر خانه‌های هلال براساس نیازهای درمانی مردم منطقه خانه هلال کوچک است، نه این روستا بلکه در دیگر مناطق هم خانه‌های هلال بیشتر به وسیله خیرین منطقه راه‌اندازی شده‌اند. در روستای زمیدان خانه بهداشت نزدیک خانه هلال است و از ظرفیت همپوشانی خدمات درمانی -دارویی آن استفاده می‌شود. متخصصان عمومی و تخصصی مثل پزشک زنان و متخصص اعصاب و روان خدمات درمانی را در طول ایام هفته به مردم ارایه می‌دهند. خانه‌های هلال براساس نیازهای درمانی مردم منطقه از مرکز برای حضور متخصصان حوزه‌های مختلف درخواست می‌کنند و متخصصان با هماهنگی به خانه‌های هلال می‌آیند.جلالی چمنی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر لاهیجان است. او درباره فعالیت‌های خانه‌های هلال روستایی منطقه به «شهروند» می‌گوید: «در منطقه لاهیجان در حال حاضر 14 خانه هلال فعال هستند و قرار است هفتم مهر ماه نیز 14 خانه هلال دیگر که مجوز فعالیت گرفته‌اند، افتتاح شوند. در منطقه زمیدان خیّرانی هستند که نمی‌گذارند مردم نیازمند در سختی بمانند. برای نمونه در ایام کرونا مسئول خانه هلال این منطقه برای مادران کودکان شیرخوار تقریبا 14میلیون تومان سبد کالا تهیه کرد. زمیدان پایین امروز یکی از بهترین و مجهزترین خانه‌های هلال منطقه را دارد.»جلالی چمنی از منطقه کوهستانی و مشکلات زیرساختی راه‌ها در زمستان می‌گوید: «یک تیم سی‌وسه نفره داوطلب و عملیاتی در منطقه داریم که خودشان دستگاه‌های سنگین تهیه کرده‌اند تا در مواقع بحران منتظر راه و ترابری نمانده و با توجه به صعب‌العبور‌بودن منطقه، خودشان با لباس هلال احمر کارها را انجام دهند.» در منطقه لاهیجان در حال حاضر 14 خانه هلال فعال هستند و قرار است هفتم مهر ماه نیز 14 خانه هلال دیگر که مجوز فعالیت گرفته‌اند، افتتاح شوند. در منطقه زمیدان خیّرانی هستند که نمی‌گذارند مردم نیازمند در سختی بمانند. برای نمونه در ایام کرونا مسئول خانه هلال این منطقه برای مادران کودکان شیرخوار تقریبا 14میلیون تومان سبد کالا تهیه کرد. زمیدان پایین امروز یکی از بهترین و مجهزترین خانه‌های هلال منطقه را داردبه گفته مدیرعامل جمعیت هلال احمر لاهیجان همه مسئولان و دبیران خانه‌های هلال منطقه دوره‌های امداد و چادرزنی را در اردوگاه چاف پشت سرگذاشته‌اند؛ امداد و کمک‌های اولیه بیست‌ودو ساعته و دوره‌های مقابله با مخاطرات را نیز گذرانده و دوره‌های تخصصی قرار است به صورت یکپارچه بعد از افتتاح 14 خانه هلال دیگر
برگزار شود.
توسعه خانه های هلال برای رسیدن به جامعه ای تاب آور
هدف اصلی توسعه خانه‌های هلال که هزینه کمی هم برای جمعیت هلال احمر ندارد، همین افزایش تاب‌آوری جوامع محلی در بحران‌ها و حوادث است؛ آن هم با ارایه آموزش‌های مقابله با مخاطرات. جلالی می‌گوید: «اگر در جاده‌ای تصادفی اتفاق بیفتد، نخستین فردی که به محل حادثه می‌رسد، نه اورژانس است و نه نیروهای امداد هلال احمر بلکه ماشین پشت سری اولین نفری است که به حادثه‌دیدگان می‌رسد. اگر او فردی آموزش‌دیده باشد، مطمئنا می‌تواند جلوی بسیاری از خسارت‌های بعدی را بگیرد؛ به طور کلی هر حادثه‌ای پیش بیاید نخستین افرادی که به محل حادثه می‌رسند، مردم هستند. خانه‌های هلال هم با همین اهمیت راه‌اندازی و تجهیز می‌شوند تا بتوانیم با تمرکز بر این مراکز مردمی در حوادث و بحران‌ها تاب‌آوری داشته باشیم.»