[شهروند] همیشه در میدان خدمت هستند و بلدند چطور داوطلبی کنند. در مورد داوطلب‌های نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ حرف می‌زنم؛ همان‌های که لباسی سرخ و سفید بر تن می‌کنند و با یک دنیا امید به سمت ایثار و مشارکت اجتماعی گام برمی‌دارند؛ در سیل، در زلزله و هر بزنگاهی که دستی برای نیاز بالا می‌رود، آستین‌ها را بالا می‌زنند برای خدمت. یکی از این عرصه‌های خدمت عرصه بهداشت و فوریت‌های درمانی است. عرصه‌ای که از سرآغاز نهضت بین‌المللی صلیب سرخ در اولویت این سازمان مردم‌نهاد قرار گرفته است. در کشور ما نیز در حوزه سلامت و یاریگری جمعیت هلال‌احمر سابقه طولانی دارد که آن را می‌توان در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌هایی که به صورت خیریه اداره می‌شوند، ملاحظه کرد؛ اقداماتی همچون ایجاد بیمارستان‌های صحرایی، اعزام تیم‌های تخصصی و تک‌تخصصی به مراکز محروم، ویزیت رایگان، اعزام تیم‌های سلامت به خارج از کشور و اعزام تیم‌های پزشکی در حوادث و بلایا. اما یکی دیگر از عرصه‌های اقدام در نهضت صلیب‌سرخ در حوزه بهداشت و درمان یاریگری در بحران‌های بهداشتی و درمانی همچون بحران اخیر است. «شهروند» به همین منظور در گزارشی به معرفی فعالیت‌های فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و جمعیت هلال‌احمر در مقابله با کروناویروس پرداخته است.
یکی از عرصه‌های فعالیت داوطلب‌های نهضت بین‌المللی صلیب سرخ فعالیت در عرصه آگاهی بخشی است. موضوعی که مریم نخ‌ساز، مدیر آموزش کمک‌های اولیه، معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال‌احمر در گفت‌وگو با «شهروند» بر آن تأکید دارد. نخ‌ساز در این گفت‌وگو به دستورالعمل فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ برای جمعیت هلال‌احمر اشاره می‌کند: «فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ دستورالعملی را به منظور آگاهی‌بخشی جامعه داوطلبی در نقاط مختلف دنیا ارایه کرده است. محتوای این دستورالعمل‌ها برگرفته از سازمان بهداشت جهانی است و بر موضوعات بهداشتی و اخلاقی تأکید دارد.»
آموزش همگانی، وظیفه هلال‌احمر
یکی دیگر از موضوعاتی که نخ‌ساز بر آن اشاره دارد، مسأله آموزش همگانی است. جمعیت هلال‌احمر نخستین سازمان مردم‌نهاد در ایران با قدمتی نزدیک به یک قرن است که عهده‌دار وظایف مهم و متعددی در مسائل مربوط به امدادرسانی در حوادث غیرمترقبه و امدادی، آموزش کمک‌های اولیه، تأسیس بیمارستان و درمانگاه، تهیه دارو و تجهیزات پزشکی است. یکی از وظایف مهم این سازمان مردم‌نهاد در کشور ما آموزش همگانی است؛ موضوعی که در قانون مدیریت بحران کشور، قانون اساسنامه جمعیت هلال‌احمر، قانون برنامه پنجساله ششم توسعه، برنامه ۲۰۲۰ فدراسیون بین‌المللی فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر نیز لحاظ شده است.
اهمیت آگاهی‌بخشی در فضای مجازی
حوادث و بلایا سالیانه جان صدها هزار نفر را می‌گیرد. کشور ایران نیز در زمره پنج کشور اول بلاخیز در جهان است. هر یک از حوادث و بلایا برای شهروندان و امکانات جامعه می‌تواند عواقب طولانی‌مدتی به همراه داشته باشد. از سویی دیگر اگر در جامعه حادثه یا بلایی روی بدهد، دولت و سازمان‌های امدادرسان اقدام به ارایه کمک خواهند کرد، اما شهروندان نیز خود باید آماده باشند. جمعیت هلال‌احمر حسب وظیفه ذاتی و اهداف متعالی بشردوستانه خود در طول یک قرن اخیر در بلایا و حوادث همراه و یاور مردم و پشتیبانی امین در تمامی حوادث وسوانح بوده است. این جمعیت از پیشگامان آموزش همگانی در زمینه آمادگی مقابله با حوادث و سوانح بوده است و به‌عنوان مرجع اصلی آموزش کمک‌های اولیه، آمادگی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران جامعه‌محور در کشور شناخته می‌شود. مدیر آموزش کمک‌های اولیه جمعیت هلال‌احمر با اشاره به وظیفه تعریف‌شده آموزش همگانی در جمعیت هلال‌احمر گفت: «در بحث کرونا، جمعیت هلال‌احمر به عنوان یکی از متولیان آموزش همگانی در این عرصه ورود داشته است. ما با همکاری وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی، محتوای بهداشت و درمانی تولیدشده را به اشکال مختلف دیداری و شنیداری به مردم ارایه می‌دهیم.» بنا به گفته نخ‌ساز این محتوا کاملا با هماهنگی وزارت بهداشت تولید می‌شود. نخ‌ساز در تکمیل سخنان خود در این بخش گفت: «محتوا در دو بخش عمومی و تخصصی برای مخاطب عام و خاص (فعالان حوزه درمان و امداد) تولید می‌شود، تأمین محتوا برای این دوره آنلاین را سه نهاد سازمان نظام پزشکی، انجمن پزشکان عمومی ایران و جمعیت هلال‌احمر انجام داده‌اند.»
نکات بهداشتی، اولویت آموزش
نخستین پرسشی که این روزها با آن مواجه هستیم این است که چطور به مقابله با ویروس کرونا برویم؟ چند روزی است اعلام شده که کروناویروس به ایران رسیده؛ اما برای مقابله با این ویروس چه باید کرد؟ با تقویت سیستم ایمنی بدن و رعایت نکات بهداشتی می‌توان از ابتلا به این ویروس جلوگیری و ضریب ابتلای آن را تا جایی که می‌توان کم کرد. این پرسش‌ها موضوعاتی است که در بسته‌های آموزشی جمعیت هلال‌احمر لحاظ شده است. موضوعاتی که رئیس اداره آموزش کمک‌های اولیه جمعیت هلال‌احمر نیز بر آن تأکید دارد. نخ‌ساز در این خصوص گفت: «توجه به نکات بهداشتی، تعریف و شناخت ویروس کرونا، نحوه صحیح رفتار افراد در مکان عمومی ازجمله مواردی است که در این بسته آموزشی به آن پرداخته شده است.» نخ‌ساز با ذکر مثالی ادامه می‌دهد: «به طور مثال در این بسته‌های آموزشی به این نکته پرداخته می‌شود که میوه‌ها و سبزیجات منابع بسیار بزرگی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی هستند که به سلامت و داشتن سیستم ایمنی مطلوب کمک می‌کنند. برخی افراد شاید به اندازه کافی در طول روز از این مواد مغذی استفاده نکنند.»
فعالیت در عرصه میدانی
بنا بر گزارش‌های جمعیت هلال‌احمر تاکنون در دوره‌های آموزشی مقابله با کرونا ۲۵۰هزار و ۲۲۳ نفر از هموطنان در سراسر کشور از آموزش همگانی جمعیت هلال‌احمر در این زمینه بهره‌مند شده‌اند. شرکت‌کنندگان در این دوره‌ها آموزش همگانی در ۱۰ درس با معرفی کوتاه ویروس کرونا، علایم و نشانه‌های ابتلا، آیا بیماری از سرماخوردگی به راحتی قابل افتراق است، راه‌های انتقال ویروس کرونا، راهکارهای پیشگیری از ابتلا به کرونا، روش صحیح استفاده از ماسک، در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده به ویروس کرونا یا مواجهه با فرد مبتلا چه کنیم، آیا درمان یا واکسنی برای ویروس کرونا وجود دارد، کلیپ‌های آموزشی مفید و فایل‌های مرتبط، مشاهده و دانلود پوسترهای اختصاصی جمعیت هلال‌احمر و پاسخ به پرسش‌های رایج آشنا شده و مفاهیم مرتبط با ویروس کرونا را فرا گرفتند.»
ناگفته نماند جمعیت هلال‌احمر همسو با فعالیت‌های آموزشی در عرصه میدانی نیز فعالیت‌هایی همچون توزیع ۱۵۰ هزار ماسک را در داروخانه هلال‌احمر قم به منظور پیشگیری از شیوع ویروس کرونا آغاز کرده است.