روز گذشته، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه، با نشریه آلمانی اشپیگل، گفتوگو کرد و به سوالهایی درباره سانحه هواپیمای اوکراینی، افزایش تنش در منطقه، فعالسازی سازوکار حل اختلاف برجام بوسیله سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه و همچنین تهدید ایران به خروج از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای پاسخ داد.
ظریف در پاسخ به خبرنگار اشپیگل، درباره علت تاخیر سه روزه در تائید سقوط هواپیمای اوکراینی با شلیک نیروهای مسلح گفت: «اوضاع پیچیدهای در زمانی دشوار بود و آنها به زمان بیشتری نیاز داشتند». وزیر امور خارجه گفت که مردم حق دارند از تاخیر در اطلاعرسانی گله داشته باشند اما دولت مسئول آن نبوده است. ظریف با اشاره به هواپیمای مسافربری ایرانی که آمریکا حدود 32 سال پیش آن را سرنگون کرد و به مسئول آن مدال داد، گفت فردی که مسئول شلیک به هواپیمای اوکراینی بود اکنون در زندان است. وزیر امور خارجه ایران همچنین خاطر نشان کرد که از اوکراین به عنوان مالک هواپیما و شرکت بوئینگ برای مشارکت در تحقیقات بینالمللی برای سانحه هواپیمای اوکراینی دعوت شده است و از مشارکت دیگران نیز استقبال میشود.
افزایش تنش در منطقه
خبرنگار اشپیگل با اشاره به اینکه ایران و آمریکا 40 سال است دشمن یکدیگرند و ظریف سالهاست که پستهای بلندپایهای در سیاست خارجی ایران برعهده داشته از وزیر امور خارجه ایران پرسید: « آیا پیش از این نیز با چنین شرایط خطرناکی که اکنون با آن روبرو هستید، مواجه شده بودید؟»
ظریف پاسخ داد: «من برای ۳۰ سال است که در سِمتهای مهم بودهام و همواره سخت بوده است. در ۴۰ سال گذشته ما چندین بار در آستانه جنگ قرار داشتیم. این بار بهویژه جدی بود چون دولت آمریکا عملیات تروریستی را علیه یک مقام دولتی و رسمی ایران انجام داد و مسئولیتش را نیز پذیرفت که پیش از این هرگز اتفاق نیفتاده بود».
آمریکا آسیبپذیر است
ظریف همچنین درباره سیاست تندروها در آمریکا در قبال ایران افزود: «ما به آمریکا آسیبهای زیادی وارد کردهایم زیرا با تمام توان و قدرت نظامی آنها نمیتوانند مانع از حمله موشکها به پایگاههایشان شوند. این نشان میدهد که آمریکا چقدر آسیبپذیر است. ترور سلیمانی، آغاز پایان حضور آمریکا بهویژه در عراق و دیگر نقاط منطقه است ممکن است این اتفاق همین فردا رخ ندهد اما ما قدمتی هزاران ساله داریم و عجلهای نداریم.»وزیر امورخارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره تاثیر شهادت سردار سلیمانی بر ایران و سیاستهایش در منطقه گفت: «او شخصیتی بسیار بسیار مهم بود و نبودنش نیز برای ایران، یک فقدان است؛ اما این اتفاق تاثیری بر سیاست ایران در منطقه ندارد.»ظریف همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در آینده نزدیک تنشها بیشتر خواهد شد یا نه گفت: «حمله تروریستی آمریکا علیه سردار سلیمانی بر مبنای اطلاعات اشتباه انجام شد. واشنگتن اعتقاد داشت با ترور سردار سلیمانی، موقعیت آمریکا در منطقه بهبود مییابد. این حمله شرایط بسیار سختی را در منطقه ایجاد کرد. آمریکا به طور حتم از این حمله سودی نخواهد برد.»
ملت عراق و ایران ارتباط واقعی دارند
محمدجواد ظریف، در پاسخ به سوال خبرنگار اشپیگل از وجود گزارشهای ادعایی درباره شعارهای ضد ایرانی در اعتراضات عراق گفت: «در عراق و لبنان اعتراضاتی علیه فساد وجود دارد که مردم شاهد آن هستند و در این میان، شعارهایی هم علیه ایران گفته میشود؛ اما بروز گسترده احساسات پس از ترور سردار سلیمانی نشان دهنده ارتباط واقعی [این دو ملت] است. هر سیاستی موافقان و مخالفانی دارد.»
پمپئو، دیپلمات خیلی خوبی نیست
وزیر امور خارجه درباره پاسخ ایران به ترور قاسم سلیمانی و احتمال حملات بیشتر علیه پایگاههای آمریکا در عراق توضیح داد که حمله موشکی، پاسخ نظامی رسمی ایران بود که در آن هیچ قصدی برای ایجاد تلفات انسانی نبود. ظریف گفت: «ما حق خود را برای «دفاع از خود» به گونهای مناسب به مرحله اجرا درآوردیم، اما پاسخ واقعی از سوی مردم منطقه خواهد بود؛ مردمی که نشان میدهند از رفتار آمریکا متنفرند. آمریکاییها میبینند شهید سردار سلیمانی، موثرتر و کارآمدتر از سردار سلیمانی خواهد بود».
ظریف درباره تماس تهران و واشنگتن از طریق سفارت سوئیس با این توضیح که آمریکا آغازگر این تماس بوده گفت: «پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، دیپلمات خیلی خوبی نیست؛ پیام او تحریکآمیز، توهینآمیز و تهدیدآمیز بود که کاهش تنش را از آن برداشت نمیکردم». ظریف همچنین توضیح داد که بعد از حمله موشکی، ایران با ارسال پیامی بدون هر نوع شعار و قدرتنمایی به آمریکاییها اطلاع داده که اقدام ما پایان یافته و اگر اقدام دیگری انجام ندهند ما نیز اقدام بیشتری انجام نخواهیم داد.
ظریف در ادامه با اشاره به اینکه جامعه بینالمللی پیروزی بر داعش را مدیون سردار سلیمانی است، گفت: «واقعیات منطقه برای آمریکا غیرقابل درک است. آنها مدام دَم از نیروهای نیابتی میزنند اما ایران هیچ نیروی نیابتی ندارد. نیروهای نیابتی برای ترور یک ژنرال، میلیونها نفر را روانه خیابانها نمیکنند».
وزیر امور خارجه درباره احتمال اقدام تروئیکای اروپایی برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و اعمال تحریمهای سازمان ملل گفت که برای چنین اقدامی، دلایل قانونی ندارند. او گفت: «فقط ما نیستیم که اینگونه فکر میکنیم، روسها و چینیها نیز همین نظر را دارند. اروپاییها باید خود را آماده یک نبرد بزرگ کنند». ظریف در ادامه با اشاره به اینکه اروپاییها تسیلم بیچون و چرا آمریکا شدهاند توضیح داد: «اروپاییها توان ایستادن در برابر ترامپ را ندارند اما در برابر ایران، تلاش دارند نقش یک نهاد قدرتمند را ایفا کنند».
خروج از ان.پی.تی به معنای ساخت بمب هستهای نیست
وزیر امور خارجه همچنین درباره واکنش ایران به اعمال دوباره تحریمهای سازمان ملل گفت: «حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در نامهای به طرفین برجام اقدامات ایران را تشریح کرده است». ظریف درباره تهدید ایران به خروج از ان.پی.تی نیز گفت که این موضوع نیز در همین نامه قید شده است.
او در پاسخ به این سوال که آیا ایران در مسیر ساخت بمب هسته ای حرکت خواهد کرد، گفت: «نه؛ تصمیم ما برای خودداری از ساخت بمب ناشی از ان.پی.تی نیست و به دلیل مسائل اخلاقی و اعتقادهای راهبردی جمهوری اسلامی است». او همچنین با رد این مسئله که ترور سردار سلیمانی تاثیری روی ملاحظات راهبردی خواهد گذاشت گفت: «اعتقادهای اخلاقی بستگی به رفتارهای غیراخلاقی دیگران ندارد» و در ادامه توضیح داد: «رهبر ایران فتوایی را صادر کرده که سلاحهای کشتار جمعی را منع میکند».