دیروز نمایندههای مردم در خانه ملت روز خیلی شلوغی داشتند. آنها همزمان باید در مورد تصویب طرح اقدام متقابل در برابر اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهعنوان سازمان تروریستی توسط ایالات متحده آمریکا تصمیم میگرفتند و در مورد جزییات طرح تحریم اپل نیز توضیح میدادند؛ در کنار آن خبر تازهای که یانکیها داده بودند را بیجواب نمیگذاشتند، خبری که میگفت آمریکا مهلت 180 روزهای را که برای برخی از خریداران نفت ایران تعیین کرده و اول ماه می به پایان میرسد، تمدید نخواهد کرد. البته تعدادی از نمایندههای مجلس مانند هدایتالله خادمی و علی ساری هم در این میانه حواسشان بود که کشیدن وزیر نفت به مجلس را برای پاسخ به سوال نمایندگان در دستور کار مجلس قرار دهند؛ اقدامی که با واکنش برخی چهرهها روبهرو شد که میگفتند در چنین وضعیتی که فروش نفت با آن روبهرو است، نباید وزیر نفت را برای پاسخ به سوالات حاشیهای به مجلس آورد.
نمایندههای مردم دیروز قبل از هر کاری جزییات طرح اقدام متقابل در برابر آمریکا را در دستور کار قرار دادند و کلیات و مواد و تبصرههای مختلفش را تصویب کردند. در این مصوبه وظایف متعددی بر دوش نهادهای مختلف گذاشته شد؛ مثلا وزارت اطلاعات موظف شد فهرست فرماندهان ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) و سازمانها و نهادهایی را که تحت اختیار این فرماندهی هستند، شناسایی کند و تحت تعقیب قرار دهد. نمایندهها به وزارت اطلاعات برای چنین کاری سه ماه فرصت دادند.
براساس این مصوبه، دولت هم موظف شد که علاوه بر ایجاد آمادگی برای دفع هرگونه خطر و مشکل از سوی آمریکا برای نیروهای سپاه، کلیه کسانی را که به دلیل ارتباط با سپاه دچار مشکل و آسیب میشوند، تحت حمایت کامل حقوقی قرار دهد. وزارت خارجه هم موظف شد که تمام توانش را برای تعطیلی پایگاههای نظامی آمریکا در کشورهای اطراف ایران به کار ببندد. نمایندگان مجلس تأکید کردند کشورهایی که به هر نحو از تصمیم ایالات متحده تبعیت یا حمایت کنند، با اقدام متقابل مواجه شوند.
از تصویب طرح اقدام متقابل با ایالات متحده که بگذریم، حرفهای جدید پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در مورد تمدیدنشدن معافیت 180 روزه بعضی از کشورها در زمینه تحریمهای نفتی ایران باعث شد که جلسه ضد آمریکایی دیروز مجلس حال و هوای دیگری داشته باشد و حتی برخی اعضای دولت هم نتوانند این ماجرا را بدون واکنش بگذرانند؛ مثلا محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در توییتی نوشت: «افزایش تروریسم اقتصادی علیه ایرانیها، نشاندهنده هراس و نومیدی توطئهگران رژیم آمریکا و دستنشاندههایش است. وارثان تمدن پارس باستان، استراتژی خود را بر مبنای «توصیه» خارجیها تدوین نمیکنند، چه برسد به آمریکاییها.»
راههای دیگری پیدا میکنیم
حسن حسینی شاهرودی، نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصمیم آمریکا در تمدید نکردن معافیت کشورها در خرید نفت از ایران را یک شوی سیاسی میداند و به «شهروند» میگوید: «خود آمریکا هم از اینکه تحریم بیشتر خرید نفت از ایران باعث بالا رفتن ناگهانی قیمت نفت در بازارهای جهانی شود، میترسد و این ترس بیراه هم نیست، چون بههرحال سهم ایران در سیاستگذاری قیمت نفت غیرقابل چشمپوشی است، بنابراین همیشه راههایی برای فروش نفت ایران باقی گذاشته میشود.»
او ادامه میدهد: «بسیار بعید میدانم که عدم تمدید مهلت کشورها برای خرید نفت از ایران روی شاخصهای اقتصادی ما تأثیر بگذارد، چون پیش از این کشوری مانند آمریکا هر چقدر که در توان داشته برای محدودکردن فروش ایران و کاهش درآمدهای ما تلاش کرده است و در مقابل ایران هم راههای زیادی برای فروش نفت خود داشته و دارد که میتواند به فعالیتش در این حوزه ادامه دهد همانطور که در چندسال گذشته چنین کرده است.»
حسینی شاهرودی در مورد تأثیر روانی این اتفاق هم میگوید: «متاسفانه در ماههای گذشته دیدهایم که در مواردی تأثیر روانی که برخی تصمیمها ایجاد کرده است، بر بازار بیشتر از تأثیر واقعی آنها بوده است، بنابراین در این مورد هم بعید نیست که عدهای برای اخلال در نظم بازار وارد عمل شوند، اما بعید میدانم چنین اتفاقی بیفتد، چون این اتفاق از بازگشت تمام تحریمها و خروج آمریکا از برجام تاثیرگذارتر و بزرگتر نیست و نمیتواند شوک بزرگتری وارد کند.»