محمود محرابی روزنامهنگار
در سالهای اخیر و بهویژه با فراگیرشدن فضاهای مجازی و ارتباطات اینترنتی، فاصله افراد مختلف جامعه کمتر و کمتر شده است. حضور پررنگ افراد سرشناس و مشهور و جهتگیریها و دیدگاههای آنان نسبت به مسائل روز و حتی سبک زندگی شخصیشان در این فضاها، تبدیل به امری عادی شده است. این جهتگیریها نیز همیشه به دنبال خود موافقان و مخالفانی داشته که میزان نفوذ و تاثیرگذاری این افراد را در جامعه نمایان میسازد.
اما یکی از بحثهایی که معمولا در این میان بهوفور به گوش میرسد، این است که آیا همه سلبریتیها این حق را دارند که نسبت به مسائل مهم و کلان جامعه اظهار نظر کنند و با آرای خود، طیف وسیعی از افراد جامعه را به سمت و سوی دلخواه و مورد نظر خود بکشند؟ آیا اساسا نفس سلبریتیبودن یک فرد، شرطی کافی است تا تاثیرگذاری او در جامعه را ارزشمند بدانیم؟ گروهی از مخالفان سرسخت سلبریتیها کسانی هستند که معتقدند تنها مشاهیری میتوانند بر افکار عمومی تأثیر بگذارند که مجهز به معیار دیگری همچون هنر نیز باشند. فارغ از اینکه مفهوم هنر هم مانند بسیاری از مفاهیم انتزاعی دیگر، حوزهای گسترده را در برمیگیرد، واژه هنرمند همیشه جذابیتی دارد که بسیاری از سلبریتیها از آن بهعنوان برگ برنده خود در مقابل انتقادات استفاده میکنند. اما واقعیت این است که هرگز نمیتوان برای ارزشگذاری یک سلبریتی به فرمولی واحد و مورد قبول همگان رسید. شهرت، انتخابی از سوی مردم است. اقبال و رویکرد عمومی مردم نسبت به یک شخص، او را به سطح نمایان و تاثیرگذار جامعه میکشاند. ما هرگز نمیتوانیم به مردم، متر و معیاری بدهیم و از آنها بخواهیم تا برای انتخاب سلبریتیهای محبوب خود از آن استفاده کنند. قدرت تاثیرگذاری کلام سلبریتی بهواسطه طرفداران مردمیای است که او به همراه خود دارد. همین گستردگی نفوذ برای سلبریتی در حکم شانس و اقبالی است که بسیاری از افراد متفکر، فرهیخته و هنرمند از آن بیبهرهاند و بهتبع آن تأثیر محسوسی در حوزه ارزشگذاری جامعه ندارند یا اگر هم داشته باشند، دامنه آن بسیار محدود است. ممکن است این موضوع به مذاق بسیاری از ما خوش نیاید. حضور فراوان افرادی که دید و درکی سطحی و کمعمق نسبت به مسائل دارند و از همین دیدگاه افکار عمومی را تحتتأثیر خود قرار میدهند، برای کسانی که نگاهی بهکلی متفاوت از آنها دارند، مأیوسکننده به نظر میرسد. در هر حال جامعه کنونی ما در حال گذار از نقطه عطفی است که پدیده سلبریتیزایی نیز در کنار هزاران مباحث چالشبرانگیز دیگر، مسیر و آینده آن را تحتتأثیر خود قرار خواهد داد.