شهروند| همه ما زیر سقف خانه‌هایمان زندگی می‌کنیم؛ خانه‌هایی که به لطف پیشرفت، توسعه و تکنولوژی از امکانات رفاهی برخوردار است؛ امکاناتی که آب لوله‌کشی و تصفیه‌شده، برق شهر، گاز و تلفن از ابتدایی‌ترین آنها محسوب می‌شود. زندگی در فضای شهری هزینه دارد؛ هزینه‌هایی که برای تامین‌کننده‌های انرژی درآمد محسوب و صرف بهسازی زیرساخت‌ها و توسعه فضای شهری برای خود شهروندان می‌شود. پس در نگاه کلی همه ما زیر سقف شهرهایمان زندگی می‌کنیم، از برق و آب و گازش استفاده می‌کنیم؛ سوار بر اتوبوس و تاکسی می‌شویم، در کوچه‌ها و خیابان‌هایش قدم می‌زنیم. چشم‌انداز شهری زیبا برای دیدن، هموار برای عبور و مرور و سالم برای نفس‌کشیدن می‌خواهیم و براساس قانون باید در آبادانی و عمرانش تشریک مساعی کنیم. اگر قبض آب و برق و گازمان را پرداخت نکنیم، چه می‌شود؟ انشعاب‌مان را قطع می‌کنند و این مشکل چون برای ما محسوس است، ناگزیرمان می‌کند که قبوض‌مان را بپردازیم و اگر قبض عوارض شهری‌مان را پرداخت نکنیم، چه می‌شود؟ از آنجا که شهرداری درآمد دیگری ندارد، در خدمات شهری تغییراتی داده می‌شود و اهداف توسعه‌ای عقب می‌افتد. جالب است بدانید کمترین امکاناتی که ارگان‌های وابسته به شهرداری برای مردم انجام می‌دهند، حمل‌ونقل زباله‌هایمان است. انجام پروژه‌های عمرانی مانند احداث خیابان‌ها و میادین و اصلاح هندسی آنها و رسیدگی به فضای سبز شهر از خدماتی است که شهرداری‌ها به شهروندان ارایه می‌دهند و عوارض شهرداری بابت ارایه این نوع خدمات گرفته می‌شوند. این عوارض به سه دسته کسب و پیشه، نوسازی و خودرو تقسیم می‌شوند. اسم عوارض شهرداری که به میان می‌آید واکنش‌های مختلفی را از سوی مخاطب موجب می‌شود؛ واکنش‌هایی که عمدتا منفی و در موضع سوال و ابهام است. این سوال بسیاری از شهروندان است که چرا باید عوارض بدهیم؟ «قبض آب و برق و گاز و تلفن می‌دهیم، مالیات می‌دهیم، هزار جور واریز به حساب‌های دولتی بابت گذرنامه و گواهینامه و ... هم داریم. عوارض شهرداری هم بدهیم؟ آن هم وقتی کوچه‌مان آسفالت نیست؟ خیابانمان دست انداز دارد؟» یکی از عواملی که مردم این سوال را می‌پرسند یا عوارض شهرداری را زیاد جدی نمی‌گیرند اطلاع نداشتن از خدمات و دلیل دیگر نبود اجبار در پرداخت قبوض عوارض در زمان مقرر است. به عبارت دیگر در صورتی که کسی قبض آب و برق را پرداخت نکند بابت این بدهی، آب و برق خانه را قطع می‌کنند ولی اگر شهروندی قبض‌های شهرداری را پرداخت نکند شهرداری برخورد جدی با او صورت نمی‌دهد گرچه قانون اجازه برخورد را داده است.
قانون چه می‌گوید؟
ضمانت اجرایی قانون عوارض شهرداری‌ها چیست؟ آیا قانون برای پرداخت نکردن عوارض تصمیمی گرفته است؟ در پاسخ باید گفت قانون به شهرداری‌ها اجازه داده در صورت عدم پرداخت به موقع عوارض نوسازی شهروندان، نسبت به قطع برق و گاز آنها اقدام کند. براساس ماده 12 قانون نوسازی و عمران شهری چنانچه خانواری عوارض نوسازی ملک خود را در زمان مقرر پرداخت نکند شهرداری پس از گذشت دو ماه و بعد از صدور اخطار می‌تواند اقدام به قطع برق و سپس گاز خانه مذکور کند. قانونی که تاکنون در شهر ما و بسیاری از شهرهای دیگر اجرا نشده و به نظر می‌رسد با همکاری شهروندان در پرداخت قبوض، نیاز به اجرای آن نباشد.
تامین منابع درآمدی و مالی از ابتدای تأسیس شهرداری‌ها مورد تأکید بوده و مدیریت شهری با دغدغه زیاد باید درآمد مورد نیاز شهرداری را برای تأمین اداره شهر به گونه‌ای تأمین کنند که فرآیند حرکت آن به سمت توسعه پایدار شتاب بگیرد و فرصت زندگی برای نسل‌های آینده هم فراهم شود.
عوارض نوسازی و عمران شهری
عوارض نوسازی و عمران شهری، یکی از منابع درآمدی پایدار شهرداری‌هاست که به موجب قانون نوسازی و عمران شهری از سال 1348 تاکنون در تمام شهرها دریافت می‌شود. به استناد دستورالعمل وزارت کشور عوارض نوسازی‌سال جاری (1393) بر اساس مبالغ‌سال گذشته و (به صورت علی‌الحساب) محاسبه و اعلام می‌شود.
عوارض کسب و پیشه (مشاغل)
عوارض کسب و پیشه (مشاغل) نیز به‌عنوان یکی دیگر از منابع درآمدی پایدار شهرداری‌ها تعریف شده و شامل همه موسسات، شرکت‌ها، واحدهای صنفی و واحدهای شغلی دارای مقررات خاص از قبیل، پزشکان، موسسات درمانی، بهداشتی، وکلای دادگستری، روزنامه نگاران، دفاتر اسناد رسمی و … می‌شود.
بهای خدمات مدیریت پسماند (مسکونی، غیرمسکونی)
بهای خدمات مدیریت پسماند ( رفت و روب، جمع‌آوری، حمل و دفع) توسط شورای اسلامی شهر تهران در‌سال 86 تصویب و اصلاحیه‌های بعدی آن پس از طی مراحل قانونی، برای اجرا به شهرداری تهران ابلاغ شد. پرداخت بهای خدمات مدیریت پسماند در واحدهای مختلف اعم از مسکونی و غیرمسکونی به عهده بهره‌بردار آن است.
عوارض سالیانه خودرو
عوارض خودروهای سواری به منظور تأمین درآمدهای پایدار شهرداری تهران و براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی دریافت می‌شود. مبنای محاسبه عوارض سالیانه خودروهای سواری تولید داخل 5/1 در‌هزار قیمت فروش کارخانه و برای خودروهای وارداتی 5/1 در‌هزار ارزش گمرکی و حقوق ورودی است.
عوارض سالیانه موتورسیکلت
بر اساس مصوبات شورای اسلامی شهر تهران اخذ عوارض سالیانه موتورسیکلت‌ها در محدوده شهر تهران از ابتدای‌سال 1383 اجرایی شده است. شهروندان گرامی می‌توانند با مراجعه به پرتال شهرداری تهران یا مراجعه حضوری به نواحی مناطق 22گانه شهرداری تهران یا کلیه دفاتر خدمات الکترونیک شهر، پس از ثبت اطلاعات موتور سیکلت و صدور قبض و پرداخت آن، مفاصا حساب دریافت کنند.
روش‌های پرداخت عوارض
برای رسیدن به شهر الکترونیک و جلوگیری از ترددهای غیرضروری و کاهش ترافیک و آلودگی هوا، امکان پرداخت قبوض و عوارض به روش غیرحضوری و پرتال اینترنتی شهرداری تهران به نشانی www.tehran.ir فراهم است. سایر روش‌های غیرحضوری عبارتند از: سامانه تلفنی 137، همراه بانک، اینترنت بانک، تلفنبانک و همه درگاه‌های غیرحضوری بانک‌ها یا مراجعه به کلیه دفاتر خدمات الکترونیک شهر و مراجعه به ادارات درآمد مناطق 22 گانه شهرداری تهران.
چگونه خلافی خودرو را قسطی پرداخت کنیم؟
برای این کار ابتدا باید وارد سایت راهور۱۲۰ شوید. در سمت راست سایت روی گزینه خدمات (که با فلش قرمزرنگ نشان داده شده است) کلیک کنید و سپس وارد قسمت پرداخت جرایم رانندگی شوید. توجه داشته باشید به دلیل حجم بالای اطلاعاتی، امکان دارد ورود به قسمت پرداخت جرایم رانندگی نیاز به چندبار امتحان‌کردن داشته باشد، پس صبور باشید.
در صفحه بعد، شماره ۸ رقمی بارکد پستی درج‌شده در پشت کارت خودرو را وارد کنید و بعد از واردکردن متن تصویر امنیتی در کادر پایینی، گزینه جست‌وجو را کلیک کنید. در این بخش جزییات تخلفات، مبلغ تخلفات و تعداد تخلفات درج شده است. برای پرداخت اقساطی، کافی است هرکدام از جریمه‌هایی که توانایی پرداخت آن را دارید انتخاب کرده و سپس گزینه پرداخت که در پایین صفحه است را انتخاب کنید. با انتخاب جریمه‌ای که می‌خواهید پرداخت کنید، تیک کنار آن فعال می‌شود. بعد از انتخاب جریمه یا جریمه‌هایی که توان پرداختش را دارید، به صفحه‌ای هدایت می‌شوید که می‌توانید قبوض خود را چک کنید. اگر مشکلی نبود، گزینه بررسی قبوض را انتخاب کنید؛ سپس به صفحه بعد برای تأیید نهایی و پرداخت هدایت می‌شوید. مانند تمام پرداخت‌های الکترونیکی با واردکردن شماره کارت، رمز اینترنتی، کد CCV2، تاریخ انقضای کارت و کد امنیتی پرداخت کنید.
نکته: درصورت پرداخت جرایم رانندگی از طریق این سایت، ۷۲ساعت بعد روی سایت راهور به‌روزرسانی می‌شود. باید توجه داشته باشید که برای تغییر مالکیت سند خودرو یا حتی برای ترخیص خودروی‌تان از پارکینگ راهنمایی و رانندگی بهتر است از طریق دستگاه‌های خودپرداز یا شعبه‌های بانک ملی اقدام به پرداخت کنید؛ چراکه می‌توانید همان روز رسیدی کاغذی دریافت کرده و به مراجع مربوطه تحویل دهید، اما با پرداخت الکترونیکی، ۷۲ساعت طول می‌کشد تا در سیستم راهور به‌روزرسانی شود.
پرداخت به موقع جرایم، جلوگیری از دو برابرشدن آن
پیگیر جریمه‌های رانندگی باشید تا شوکه نشوید
بدون شک برای همه رانندگان پیش آمده است که زمانی مرتکب تخلف رانندگی بشوند و توسط افسر راهنمایی و رانندگی جریمه شوند؛ برخی از جریمه‌ها بعد از گذشت ۶۰ روز دو برابر می‌شوند (مانند جریمه الصاقی و جریمه تسلیمی) پس بهتر است که هر ماه لیستی از جرایم احتمالی رانندگی خود را از طریق یکی از دفاتر پلیس +۱۰ بگیرید تا شوکه نشوید.
چهار حالت برای اخذ جریمه‌های رانندگی وجود دارد:
۱- جریمه دو برگی؛ هنگامی که پلیس تخلفی را از سوی راننده مشاهده می‌کند، نسبت به توقف و ایست خودرو دستور می‌دهد. با توجه به ایست‌دادن پلیس و عدم توقف خودرو از سوی راننده چه به صورت عمد و غیر عمد ماموران پلیس راهور از دو برگه استفاده می‌کنند و جریمه و تخلف در سوابق راننده متخلف درج می‌شود. در جریمه‌های دو برگی راننده به این علت که به فرمان ایست پلیس توجه نکرده است، به میزان ۴۰۰ هزار ریال جریمه می‌شود که این جریمه از جریمه تخلف مرتکب‌شده جدا است.
۲- جریمه تسلیمی؛ در این روش پلیس از راننده متخلف که در محل حضور دارد، مدارک را گرفته و پس از پرکردن قبض اخطاریه شامل موارد زیر، جریمه را به راننده تحویل می‌دهد.
مشخصات راننده متخلف و گواهینامه
مشخصات وسیله نقلیه شامل، رنگ و شماره پلاک انتظامی
نوع و محل تخلف
تاریخ و زمان تخلف
مشخصات افسر مربوط با قید کد
در صورت پرداخت‌نکردن جریمه تسلیمی پس از گذشت ۶۰ روز دو برابر می‌شود.
۳- جریمه الصاقی؛ شاید برای شما هم پیش آمده است که وقتی با خیالی راحت برای گرفتن وضع خلافی خودروی‌تان به یکی از دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه کرده‌اید، با دیدن فهرست بلند بالایی از مبالغ دو برابرشده قبوض جریمه رانندگی شوکه شده‌اید. جریمه الصاقی بدون حضور راننده، بر روی وسیله نقلیه متوقف‌شده صادر می‌شود و در این قبض اخطار، مشخصات وسیله نقلیه شامل، رنگ و شماره پلاک انتظامی، نوع و محل تخلف، تاریخ و زمان تخلف، مشخصات افسر مربوطه با قید کد به وسیله نقلیه الصاق می‌شود.
۴- روش ثبت تخلف با دوربین؛ دراین روش تخلف راننده وسیله نقلیه به وسیله دوربین‌های ثبت تخلف ثبت شده و توسط مرکز ثبت تخلفات رانندگی صادر می‌شود.در صورت پرداخت‌نکردن جریمه الصاقی پس از گذشت ۶۰ روز دو برابر می‌شود.
نه به قبض کاغذی، نه به پرداخت حضوری
همواره یکی از انتقادات فعالان حامی محیط‌زیست، استفاده بیش از حد و غیرلزومی کاغذ در سطح ادارات کشوری بوده که به‌خصوص در مورد قبض‌های صادره برای خدماتی مانند آب و برق و تلفن از شدت بیشتری برخوردار است. شرکت مخابرات ایران نیز با توجه به این موضوع و همچنین تسهیل امور برای شهروندان، پس از اجرای آزمایشی طرح حذف قبض کاغذی در بعضی از مناطق کشور، حالا این طرح را به صورت عمومی به اجرا درمی‌آورد. علاوه بر حذف قبوض کاغذی، خوشبختانه با شیوه‌های جدید پرداخت الکترونیکی، برای پرداخت قبوض شهری دیگر نیازی به مراجعه حضوری به بانک‌ها نیست و شما می‌توانید از بین روش‌های در دسترس، راحت‌ترین روش را برای پرداخت غیرحضوری قبوض انتخاب کنید. شناسه قبض و شناسه پرداخت.
قبوض شهری (قبض آب، برق، تلفن، گاز، عوارض شهری، جریمه خودرو و دیگر قبوض) هر کدام دو شماره با عنوان «شناسه قبض» و «شناسه پرداخت» دارند که جهت پرداخت الکترونیکی و پرداخت غیرحضوری این قبض‌ها استفاده می‌شود.
شناسه پرداخت: شناسه پرداخت مشخص‌کننده اطلاعات مبلغ، سال و دوره قبض است.
شناسه قبض: شناسه قبض کد یکتای مربوط به قبض است که حاوی اطلاعات زیر است:
• نوع خدمت: آب، برق ….
• کد شرکت مربوطه مانند: برق تهران
• شماره اشتراک
در آخر هر یک از شناسه‌ها یک یا دو رقم کنترل وجود دارد و در صورتی که مشتری حتی یکی از شماره‌ها را اشتباه وارد کند، دستگاه با محاسبه رقم کنترل، اشتباه را تشخیص داده و پیغام خطا می‌دهد و از مشتری می‌خواهد مجددا شماره صحیح را وارد کند.