ماجرای افزایش قیمت طلا در ماههای اخیر باعث شد عدهای ضرب شست سکه را بچشند و ناگزیر به زندان بروند. به همین دلیل هم اخبار مربوط به زندانیان مهریه بیشتر از گذشته مطرح شد. چنانچه سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس اشاره کرد که زندانیان مهریه نسبت به سال گذشته دو برابر شدهاند.
ورود آیت الله مکارم شیرازی
همین ماجرا باعث شد آیت الله مکارم شیرازی انتقاداتی در این زمینه مطرح کند و از دستگاه قضا بخواهد به ماجرا رسیدگی کند: «در حال حاضر عدهای از جوانان بیگناه بهواسطه مسأله مهریه در زندان بهسر میبرند که اشکالاتی در این موضوع وجود دارد.» بخشی از صحبتهای آیت الله مکارم شیرازی به مسائل تخصصی فقهی و بحث درباره مفاهیمی نظیر «عندالمطالبه» و «عندالاستطاعه»اشاره داشت.
پاسخهای مکرر
این انتقاد از سوی دستگاه قضا پاسخ داده شد و آیت الله آملی لاریجانی عنوان کرد: «مراجع تقلید مورد اطمینان و محل رجوع مردم هستند و بهنحوی انتقادات مردم را نیز منعکس میکنند.» البته در ادامه تأکید کرده بود: «گاهی انتقادات ناشی از عدم اطلاع است.» و از منتقدان خواسته بود مباحث این چنین را در جلسات خصوصی پیگیری کنند تا موجبات سوء استفاده عدهای فراهم نشود. جریان اما به همین جا ختم نشد و آیت الله مکارم شیرازی در نامهای سرگشاده خطاب به آیتالله صادق آملی لاریجانی نوشت: «بیانات جنابعالى را درباره مسائلى که اینجانب مطرح کرده بودم، خواندم. متأسفانه قانعکننده نبود و شاید توضیحات من براى آن چند مسأله کافى نبوده است.» آیت الله مکارم در ادامه اشارهای ضمنی به جلسهای کرده بود که میتواند راهگشا باشد و نوشته بود: «پیشنهاد میکنم همانطور که خود شما هم اشاره کردهاید دادستان کل کشور و دو نفر از قضات عالیرتبه که سوابق حوزوی داشته باشند تشریف بیاورند تا آن چهار مسأله مهم درباره مهریه در محیط عالمانه و دور از عصبانیت حل و فصل شود و چنانچه آن چهار مسأله روشن شد، انشاءالله به کار بسته شود و اگر بعضی از قوانین موجود با متون اسلامی سازگار نبود از طریق مجلس شورای اسلامی اصلاح شود.» اشاره آیت الله مکارم شیرازی به مسائل فقهی در این زمینه بود.
رأی نهایی
با سابقهای که ذکر کردیم، روز گذشته خبر رسید رئیس قوه قضائیه با صدور بخشنامهای به رؤسای کل دادگستریهای سراسر کشور دستوری داده است که به نظر میرسد بخشی از معضلات مربوط به زندانیان مهریه را حل کند. در قسمتی از بخشنامه آیتالله صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه آمده است: «نظر به برخی گزارشهای واصله تعدادی از محکومان تأدیه مهریه بر اساس تعداد سکه طلای تعیین شده به علت افزایش غیرمتعارف قیمت آن توان پرداخت را نداشته و به همین جهت در اجرای قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی به زندان معرفی میشوند. بدین وسیله مقرر میدارد؛ ترتیبی اتخاذ شود تا دادگاهها به صورت خارج از نوبت و بدون تعیین وقت رسیدگی نسبت به درخواست تعدیل که از سوی زوج تقدیم میشود رسیدگی و مهلتهای تأدیه سکه را متناسب با وضعیت مالی محکومعلیه افزایش داده تا بدین ترتیب از زندانی شدن آنها جلوگیری به عمل آید.»