شهروند| «شب پرالتهاب خاورمیانه»، گزاره‌ای که می‌توان برای یکشنبه شب عنوان کرد. به گزارش «شهروند» در یک لحظه زمین‌لرزه بخش‌های عظیمی از کشور و همچنین کشورهای همسایه را لرزاند. اگر چه لرزش در استان غربی کشور با خسارات و صدمات فراوانی روبه‌رو شد، اما در شهرهای مرکزی و شمالی و حتی بعضی از نقاط شرقی کشور تنها باعث ایجاد رعب و التهاب در فضای اجتماعی شد. «شهروند» در گفتوگو با مهراب شریفی سده، کارشناس حوزه مدیریت بحران به بررسی این موضوع و همچنین موضوع حمایت روانی پس از حادثه پرداخته است. آنچه در ادامه می‌آید شرح این گفتوگو است.
خاورمیانه دوشنبه پرالتهابی را سپری کرد، آیا به نظر نباید در این گونه حوادث، بحث حمایت‌های روانی جدی‌تر گرفته شود.
ببینید، ترسی که در جامعه در این شب دیده شد، ریشه در ناآگاهی دارد؛ این گونه ترس از خطر قریب‌الوقوع، هنگامی رخ می‌دهد که فرد نمی‌داند چه باید انجام دهد. این موضوع طبیعی است اما بایستی با آگاهی‌بخشی مناسب ترس را کاهش داد و حتی این ترس را منطقی کرد، ترس غیر منطقی را باید به ترس منطقی تبدیل کرد.
این موضوع چه خلل‌هایی را به وجود می‌آورد؟
هراس معمولا ترس غیرمنطقی است و استرس را افزایش می‌دهد و استرس زیاد تمرکز آدمی را مختل کرده و سبب بروز رفتارهای غیرمنطقی می‌شود؛ ولی ترس منطقی و بیم‌داشتن صحیح می‌تواند سبب رفتارهای فوری و منطقی شود. ترس منطقی از کرختی افراد کاسته و آنان را به رفتارهای منطقی و به‌موقع رهنمون
می‌سازد.
جناب دکتر در کنار این هراس بازار شایعات متعددی نیز داغ بود، این موضوع تا چه میزان می‌تواند در روند امدادرسانی اختلال ایجاد سازد؟
شایعات بیشتر ریشه در عطش دانستن توسط مردم دارد. بازار خبر که گرم باشد، دروغ و خبرهای عجیب‌و‌غریب مشتری می‌یابد. نیاز به دانستن به علاوه قصور رسانه‌ها در خبررسانی می‌تواند بازار شایعه را گرم کند.
توصیه شما به افرادی که در شهرهای حادثه‌دیده حضور دارند، چیست؟
حفظ آرامش، قطعا زلزله اصلی رخ داده و پس‌لرزه‌ها شدت کمتری خواهد داشت و ساختمان‌هایی که آسیب جدی در ستون، سقف و دیواره‌ها ندارند، قابل سکونتند. اگر منابع آب آلوده شده است، استفاده از آب جوشیده‌شده سرد‌شده یا آب بسته‌بندی‌شده توصیه می‌شود. خبرها را از رسانه‌های معتبر و سازمان‌های مسئول دریافت کنند. از ازدحام در مکان‌هایی که عملیات جست‌وجو و نجات در حال انجام است و بیمارستان‌ها اجتناب کنند. جاده‌ها را برای تردد آمبولانس‌ها و خودروهای امدادی باز نگه دارند. میدان جست‌وجو و نجات برای افراد عادی بالقوه می‌تواند خطرناک باشد؛ از میدان‌های جست‌وجو و نجات دوری کنند.
در مورد مهمترین نیازهای شهرهای حادثه‌دیده صحبت کنیم.
مهمترین نیازها را تیم‌های ارزیاب باید مشخص کنند؛ ولی به نظر می‌رسد حداقل تا 48 ساعت آینده عملیات جست‌وجو و نجات و درمان اضطراری و انتقال مصدومان اولویت اصلی باشد و البته در کنار آن اسکان اضطراری افراد بی‌خانمان به‌ویژه در مناطق سردسیر و همچنین در مراحل بعدی تأمین آب آشامیدنی سالم و غذا و دیگر امکانات امدادی مطرح
می‌شود.