عباس لقماني روزنامه نگار
دوازده سال پيش هنگامي كه خانم آنگلا مركل، دست‌پرورده هلموت كهل، صدر اعظم پيشين آلمان، به مقام صدارت آلمان رسيد، هيچ‌كس فكر نمي‌كرد او بتواند ركورد دوازده‌ساله هلموت كهل را بشكند.
خانم مركل ولي اكنون در آستانه چهارمين دوره صدارت خود است و همه نظرخواهي‌ها دلالت بر آن دارد كه او بار ديگر به اين مقام دست خواهد يافت.
انتخابات روز يكشنبه آلمان برخلاف پيش‌بيني‌ها اين‌بار بسيار هيجان‌انگيز‌تر از انتخابات پيشين است. هرچند نظرخواهي‌ها از پيروزي حزب دموكرات مسيحي خانم مركل و حزب خواهر‌خوانده آن سوسيال مسيحي در ايالت باواريا خبر مي‌دهد، ولي براي نخستين‌بار در تاريخ آلمان فدرال هفت حزب ممكن است به پارلمان آلمان راه يابند و بدين‌ترتيب مانع به‌دست آوردن اكثريت مطلق يك حزب شوند.
براساس قانون اساسي آلمان، فقط احزابي مي‌توانند به بوندس‌تاگ راه يابند كه حداقل پنج درصد آرا را به‌دست آورند، اين‌بار در كنار حزب دموكرات مسيحي و سوسيال مسيحي و همچنين سوسيال دموكرات و حزب سبز، ليبرال‌هاي آزاد و حزب چپ، حزب ديگري در صحنه سياسي آلمان ظهور كرده است كه روش و ايده‌هاي آن در تضاد كامل با افكار دموكرات‌خواهانه احزاب ديگر است.
حزب آلترناتيو براي آلمان كه متشكل از نيروهاي ضدخارجي و انزواطلب است، براساس نظرخواهي‌ها مي‌تواند حدود 10درصد آلمان‌ها را به رأي‌دادن به اين حزب متمايل كند.
اين حزب در سرلوحه برنامه‌هاي خود خروج از اتحاديه اروپا و جلوگيري از ورود خارجي‌ها را قرار داده است و به‌نظر مي‌رسد بيشترين رأي را در ايالت‌هاي سابق آلمان شرقي به‌دست آورد.
در كنار اين حزب، دموكرات‌هاي آزاد كه در انتخابات گذشته براي نخستين‌بار با كمتر از پنج درصد آرا از ورود به پارلمان آلمان بازماندند، اين‌بار به‌نظر مي‌رسد بيشتر از اين حد نصاب رأي آورده و دوباره به پارلمان وارد شوند.
آخرين نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد كه حزب دموكرات مسيحي و سوسيال مسيحي حدود 34درصد آرا و حزب سوسيال دموكرات 25درصد آرا را به خود اختصاص خواهند داد. حزب سبز‌ها با حدود 8درصد و حزب دموكرات‌هاي آزاد نيز با 10درصد و بالاخره حزب چپ با حدود 8درصد در پارلمان آينده آلمان حضور خواهند داشت.
براساس قانون اساسي آلمان، هر رأي‌دهنده مي‌تواند دو رأي بدهد؛ يك رأي به نامزد مورد علاقه و يك رأي به حزب. اگر نامزد مستقلي در حوزه انتخابي خود بيش از 50درصد آرا را به‌دست آورد، مستقيم به بوندس‌تاگ كه اين‌بار هفتصد كرسي دارد، راه خواهد یافت.
دولت آينده آلمان به‌طور يقين همانند دولت كنوني، ائتلافي خواهد بود و پرسش مهم اين است كه حزب برنده با چه حزب يا احزابي براي به‌دست آوردن اكثريت ائتلاف خواهد كرد. در صورتي كه حزب دموكرات‌هاي آزاد به پارلمان راه يابد، ائتلافي از دموكرات مسيحي‌ها، دموكرات‌هاي آزاد و حزب سبز مي‌تواند به اكثريت برسد. علاوه بر آن، ادامه ائتلاف كنوني بين احزاب دموكرات مسيحي و سوسيال مسيحي با سوسيال‌دموكرات‌ها نيز بسيار متصور است.
هنگامي كه رقيب اصلي آنگلا مركل از حزب سوسيال‌دموكرات «مارتين شولتز» پا به صحنه انتخابات بعد از ترك پست خود در اتحاديه اروپا گذاشت، اميد‌هاي تازه‌اي در حزب سوسيال‌دموكرات براي به‌دست آوردن اكثريت زنده شد، ولي اين اميدها در ماه‌هاي اخير ديگر چندان واقعي به‌نظر نمي‌رسد.
صحنه سياسي آلمان در روزهاي منتهي به انتخابات، صحنه در‌گيري احزاب مختلف با هم است و اعتراض به سياست‌هاي آشتي‌جويانه آنگلا مركل در مورد ورود پناهندگان به آلمان به‌خصوص در ايالت‌هاي شرقي، تعداد زيادي تظاهركننده دشنام‌گو را به گردهمايي‌هاي انتخاباتي او كشاند.
همه احزاب شركت‌كننده در انتخابات آلمان به‌غير از حزب آلترناتيو براي آلمان، خواستار اروپاي واحد و پررنگ‌ترشدن نقش اتحاديه اروپا در دنيا هستند ولي حزب آلترناتيو براي آلمان نه فقط مخالف درهاي باز آلمان به روي پناهندگان بلكه مخالف اتحاديه اروپاست. نگاهي به دوران صدارت آنگلا مركل نشان مي‌دهد كه او در عرصه اقتصادي بسيار خوب عمل كرده است. تعداد بيكاران در آلمان اكنون به رقم ٣/٩ درصد رسيده كه در بين كشورهاي اتحاديه اروپا بي‌نظير است. علاوه بر آن، آنگلا مركل اين باور را بين عامه مردم پديد آورده كه سياست او بسيار معتدل و همخوان با خلق‌و‌خوي آلمان‌هاست كه بيشتر از هرچيز در جست‌وجوي سردمداراني هستند كه به آنها اطمينان و خط اعتدال را دنبال كنند.
سياست آنگلا مركل در پذيرفتن پناهجويان و اين سخن معروف او كه «ما مي‌توانيم» هرچند در ماه‌هاي اول ورود پناهندگان سمپاتي بسياري را براي او رقم زد، ولي به مرور زمان و مسائلي كه پناهندگان تازه براي آلمان پديد آوردند، در ماه‌هاي بعد بشدت از محبوبيت او كاست، اما با گذشت زمان افكار عمومي آلمان خود را با وضع موجود وفق داد.
هرچند كه جلوگيري از ورود پناهندگان بيشتر، به يكي از موضوع‌هاي انتخاباتي تبديل شده است و در درجه نخست حزب آلترناتيو براي آلمان از آن براي جلب آراي بيشتر سود مي‌برد، ولي تمام احزاب به‌دليل مواضع ضدخارجي و سياست‌هاي انزواطلبانه اين حزب، اعلان كرده‌اند كه تحت هيچ شرايطي حاضر به ائتلاف با اين حزب در پارلمان آينده آلمان نخواهند بود. در روزهاي منتهي به انتخابات يكشنبه، بازار حدس و گمان‌ها در مورد دولت آينده آلمان بسيار گرم شده است و در تمام برنامه‌هاي راديو و تلويزيوني جدال‌هاي سياسي بين احزاب ادامه دارد. در اتحاديه اروپا نيز اين باور شكل گرفته كه قوي‌ترين زن آلمان صندلي صدارت خود را همچنان حفظ خواهد كرد و اتحاديه اروپا همچنان يكي از مدافعان خود را بر كرسي صدارت اعظمي آلمان خواهد ديد.
مارتين شولز، رقيب اصلي خانم مركل از حزب سوسيال‌دموكرات نيز مدافع سرسخت اروپاي واحد است. علاوه بر آن، به‌نظر مي‌رسد سياست آلمان در برخورد با رئيس‌جمهوری تازه آمريكا نيز بسيار جدي‌تر از پيش خواهد شد و در تمام مباحث سياسي روزهاي اخير انتقاد از آمريكاي ترامپ همچنان ادامه دارد. برخلاف گذشته، موضوع دوستي مستحكم آلمان با آمريكا ديگر طرفداران سرسخت خود را از دست داده است و محكم ايستادن در برابر آمريكا نيز حربه‌اي براي احزاب شده تا بر سياست خارجي مستقل آلمان تاكيد كنند. مارتين شولز حتي پا را از اين نيز فراتر گذاشته و در سخنراني‌هاي انتخاباتي خود ايستادگي در برابر سياست‌هاي آمريكا را از رئوس برنامه‌هاي خارجي خود مي‌داند و اميدوار است با اين موضعگيري آراي نيروهاي چپ و سنتي سوسيال‌دموكرات‌ها را به خود جلب كند. يكشنبه آينده، روزي سرنوشت‌ساز براي آلمان خواهد بود و به‌نظر مي‌رسد آنگلا مركل ركورد تازه‌اي را در صحنه سياسي آلمان به‌جا خواهد گذاشت. چهار‌سال آينده بدون آنگلا مركل براي آلمان و اتحاديه اروپا قابل تصور نيست. پرسش باقيمانده فقط شكل‌گيري ائتلاف آينده خواهد بود. آنگلا مركل هنوز همه راه‌ها را براي ائتلاف باز گذارده است. دست او براي همكاري با احزاب به‌غير از حزب آلترناتيو براي آلمان باز است.